ข้อต่อขากรรไกร หรือ temporomandibular joint (TMJ) เป็นข้อที่มีการใช้งานมากที่สุดข้อหนึ่งในร่างกาย โดยข้อต่อนี้ทำให้คุณสามารถเปิดและปิดปาก และเยื้องคางไปทางด้านข้างหรือด้านหน้า ซึ่งจะช่วยให้คุณกินหรือพูดได้
ในทางกายวิภาคแล้วข้อต่อนี้เป็นข้อต่อที่มีความซับซ้อนและรวมกล้ามเนื้อหลายมัดที่ต้องทำงานประสานกันกับกระดูกอ่อนเพื่อช่วยให้การเคี้ยวนั้นมีประสิทธิภาพ เช่นเดียวกับเวลาที่มีการพูด
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
การกัดเค้นฟัน (Bruxism)
การกัดเค้นฟัน เป็นความผิดปกติของขากรรไกรที่พบได้บ่อย ที่มักเกิดขึ้นในช่วงขณะนอนหลับ แต่ก็อาจเกิดขึ้นได้ในเวลากลางวันได้เช่นกัน เนื่องจากส่วนมากมักเกิดในช่วงระหว่างที่เรานอน ทำให้หลายคนไม่เคยสังเกตมาก่อนว่าตัวเองมีอาการดังกล่าว ยกเว้นว่าจะมีคนอื่นที่นอนห้องเดียวกันนั้นบอก
ผู้ที่มีอาการกัดเค้นฟันนั้นมักจะตื่นมาในตอนเช้าพร้อมกับอาการตึงและเจ็บที่กล้ามเนื้อขากรรไกร ซึ่งหากมีอาการนี้นานๆ อาจทำให้เคลือบฟันนั้นถูกทำลาย ฟันโยก และทำให้ข้อขากรรไกรนั้นถูกทำลายในเวลาต่อมา บางคนอาจจะตรวจพบอาการนี้จากการตรวจฟันแล้วพบว่ามีการสึกของเคลือบฟัน
มีงานวิจัยจำนวนหนึ่งที่พบว่าการทำงานของขากรรไกรที่ผิดปกตินั้นอาจจะกระตุ้นให้มีอาการปวดหัวได้และหากได้รับการรักษาที่เหมาะสม ก็จะทำให้อาการปวดหัวนั้นลดลง ดังนั้นหากคุณมีอาการปวดหัว แพทย์อาจจะทำการตรวจคลำบริเวณขากรรไกรในขณะที่คุณขยับปากในหลายทิศทาง ซึ่งบางครั้งอาจจะได้ยินเสียงระหว่างขยับได้ เสียงนั้นเกิดจากการที่มีการทำลายหรือมีการเรียงตัวของเส้นเอ็นหรือกระดูกอ่อนที่เกี่ยวข้องกับการเคลื่อนไหวของขากรรไกร
หากมีอาการรุนแรงอาจทำให้ขากรรไกรนั้นเกิดอาการค้างและปวดได้ จนกว่าจะแก้ไขให้เรียงตัวเข้าที่ซึ่งอาจจะต้องใช้การผ่าตัด อาการเหล่านี้สามารถเกิดจากการกัดเค้นฟัน การเคี้ยวอย่างรุนแรง การได้รับบาดเจ็บที่ขากรรไกร หรือในบางครั้งก็อาจจะไม่ทราบสาเหตุ
วิธีการรักษา
หนึ่งในวิธีการรักษาการทำงานของข้อขากรรไกรที่ผิดปกติ คือ การใส่เฝือกสบฟัน (Splint) ในตอนกลางคืนเพื่อป้องกันไม่ให้เคลือบฟันสึก ส่วนมากจะเป็นการใส่ที่ฟันบน เฝือกสบฟันเหล่านี้มีทั้งแบบมาตรฐานและแบบที่ทำขึ้นเฉพาะ ถึงแม้ว่าแบบที่ทำขึ้นเฉพาะนั้นจะแพงกว่าแต่ก็ดีกว่าเช่นกัน เพราะมักจะมีขนาดบางกว่าและใส่แล้วรู้สึกสบายกว่า และเหมาะสมกับฟันทำให้ฟันไม่โยกและไม่ทำให้การบาดเจ็บที่ขากรรไกรนั้นรุนแรงมากขึ้น และถึงแม้ว่าคุณอาจจะไม่ได้มีปัญหาเรื่องการกัดเค้นฟัน คุณก็สามารถใส่ที่เฝือกสบฟันได้เช่นกันเพื่อป้องกันไม่ให้เคลือบฟันสึกและฟันโยก
อีกหนึ่งวิธีการรักษานั้น คือ การฉีดยาเข้าไปที่ข้อและการผ่าตัดที่ข้อ หรือการฉีดสาร Botox เข้าไปที่กล้ามเนื้อบดเคี้ยวซึ่งสามารถช่วยคลายกล้ามเนื้อ และบรรเทาอาการปวดที่เกิดที่ขากรรไกรได้ และยังทำให้ใบหน้าเปลี่ยนจากการที่กล้ามเนื้อขากรรไกรนั้นเล็กลงอีกด้วย อย่างไรก็ตามการได้รับ Botox ในปริมาณที่มากเกินไปนั้นจะทำให้ขากรรไกรนั้นอ่อนแอลง และส่งผลให้มีปัญหาเวลาเคี้ยวอาหารที่เหนียว เช่น สเต็ก เป็นต้น