การที่จะบอกว่าเป็นคู่ที่มีบุตรยากนั้น คือ การที่คู่สมรสไม่สามารถมีการตั้งครรภ์ได้ โดยที่มีความสัมพันธ์ทางเพศกันอย่างสม่ำเสมอและไม่ได้คุมกำเนิดมาเป็นระยะเวลา 1 ปีแล้ว หรือระยะเวลา 6 เดือนในกรณีที่คู่สมรสฝ่ายหญิงที่มีอายุเกิน 35 ปีขึ้นไปครับ โดยต้องทำการประเมินภาวะมีบุตรยากก่อนครับโดยการซักประวัติ ได้แก่ ประวัติครอบครัวและสังคมของคู่สมรสทั้งฝ่ายหญิงและฝ่ายชาย ประวัติการเจ็บป่วยและการรักษาด้วยยาและการผ่าตัดที่อาจเกี่ยวข้องกับภาวะมีบุตรยาก ประวัติรอบเดือนของคู่สมรสฝ่ายหญิง ประวัติการคุมกำเนิด การใช้สารหล่อลื่นในการมีเพศสัมพันธ์ ประวัติการคุมกำเนิด ประวัติที่เกี่ยวข้องกับภาวะความผิดปกติของระบบฮอร์โมนสืบพันธุ์สตรี เช่น ภาวะน้ำนมไหล ภาวะขนดก ภาวะบุรุษเพศ การเปลี่ยนแปลงของน้ำหนักตัว, การตรวจร่างกาย ได้แก่ การตรวจร่างกายทั่วไปอย่างละเอียด รวมทั้งความสูง น้ำหนัก ความยาวของแขนจากปลายมือข้างหนึ่งถึงปลายมืออีกข้างหนึ่งในขณะกางแขน การกระจายของขน การพัฒนาของเต้านม การมีน้ำนมไหล การตรวจภายในสตรี และการตรวจอวัยวะเพศชาย เพื่อดูขนาด รูปร่าง และลักษณะของอัณฑะทั้งสองข้าง การตรวจคลำเพื่อหาภาวะเส้นเลือดขอดในถุงอัณฑะ และรูเปิดของท่อปัสสาวะ, การตรวจหาสาเหตุของภาวะมีบุตรยาก ในปัจจุบันการตรวจที่มีหลักฐานว่ามีประโยชน์ในการดูแลรักษาคู่สมรสที่มีบุตรยาก มีอยู่ 3 อย่าง คือ การตรวจอสุจิ, การตรวจหาความผิดปกติของการตกไข่ โดยการวัดระดับฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนในระยะ midluteal, การตรวจท่อนำไข่