เชื่อว่า ใครที่เคยเป็นแผลร้อนในในปากคงจำความรู้สึกในตอนนั้นได้เป็นอย่างดี เมื่อเป็นขึ้นมาแต่ละครั้งจะรับประทานอะไรก็ทรมานไปหมด ไม่ว่ารสเผ็ด เปรี้ยว หรือร้อน
บางครั้งถ้าแผลใหญ่ก็อาจส่งผลกระทบต่อการพูดและการออกเสียงได้ แม้ว่าแผลในปากส่วนใหญ่จะไม่อันตราย แต่ก็มีบางชนิดที่แฝงไว้ซึ่งอันตรายเช่นกัน
โปรแกรมตรวจสุขภาพวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 99 บาท ลดสูงสุด 96%
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!
แผลร้อนใน
แผลร้อนในที่ปาก หรือแผลร้อนใน (Aphthous ulcer) เป็นภาวะที่พบบ่อยในทุกๆ วัย นักวิทยาศาสตร์พบว่า 1 ใน 5 คนจะเคยมีแผลร้อนในในปาก บางคนเป็นแผลร้อนในในปาก 2-3 ครั้งต่อปี และมักเกิดอย่างต่อเนื่อง บางคนอาจเป็นบ่อยถึง 2-3 เดือนครั้ง
ตำแหน่งแผลร้อนในที่พบบ่อยได้แก่ ริมฝีปากด้านใน กระพุ้งแก้ม บริเวณลิ้น ใต้ลิ้น เพดานปาก เหงือก แม้ว่าแผลร้อนในจะไม่อันตรายแต่ก็ก่อให้เกิดอาการเจ็บป่วย และรำคาญได้
แผลร้อนในแบ่งออกได้เป็น 3 ประเภท ได้แก่
- แผลร้อนในเล็ก โดยมักพบได้มากที่สุด รูปร่างกลม หรือรี ขนาดเล็กเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1-5 มิลลิเมตร ตรงกลางจะมีเนื้อเยื่อสีขาว ขอบสีแดง มักหายถายใน 1-2 สัปดาห์โดยไม่มีแผลเป็น
- แผลร้อนในใหญ่ พบรองลงมา แผลมีขนาดใหญ่มากกว่า 10 มิลลิเมตร มีความลึกมากกว่า ขอบไม่เรียบ มักอยู่นานได้ถึงประมาณ 6 สัปดาห์ และเมื่อหายแล้วอาจทำให้เกิดแผลเป็น
- แผลร้อนในคล้ายเริม หรือแผลเฮอร์ปิติฟอร์ม แผลมีขนาดเล็กมักเกิดเป็นกลุ่ม รูปร่างไม่แน่นอน แต่ชนิดนี้พบได้ไม่บ่อย
สาเหตุ
- ขาดสารอาหารบางชนิด เช่น วิตามินบี12 โฟเลต หรือธาตุเหล็ก
- พักผ่อนน้อย อดนอน นอนดึก
- ความเครียดทางร่างกายและจิตใจ
- ความเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์
- ฮอร์โมนเปลี่ยน มักจะพบในผู้หญิงวัยรุ่นช่วงก่อนมีประจำเดือน
- ภาวะผิดปกติและโรคบางชนิดที่มีผลต่อระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย เช่น ลำไส้อักเสบ เอสแอลอี การติดเชื้อเอชไอวี
- ได้รับบาดเจ็บในช่องปาก เช่น กัดลิ้น กัดกระพุ้งแก้ม การกระแทกอย่างแรง
แผลร้อนในมักเป็นสัญญาณเตือนว่า ระบบภูมิคุ้มกันกำลังแปรปรวนเนื่องจากความเครียดทางร่างกาย หรือจิตใจ การพักผ่อนน้อย นอกนี้ยังพบว่า แผลร้อนในมักพบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชายและยังสัมพันธ์กับอาชีพและระดับความวิตกกังวลรายบุคคลอีกด้วย
บางคนอาจไม่รู้ตัวว่า ตนเองกำลังเครียด หรือมีภาวะเครียด มีความวิตกกังวลรบกวนจิตใจอย่างหนัก ซึ่งหากปล่อยไว้เรื้อรัง ไม่ได้รับการแก้ไข อาจลุกลามจนกลายเป็นภาวะผิดปกติ หรือโรคต่างๆ ได้
ปัจจุบันโรงพยาบาลหลายแห่งมีบริการตรวจวิเคราะห์ความเครียด ที่จะช่วยให้คุณรู้ว่า "ร่างกายกำลังเครียดแค่ไหน" และ "ต้องแก้ไขอย่างไร" หรือหากยังไม่ต้องการตรวจ หลายโรงพยาบาลก็มีบริการปรึกษาจิตแพทย์เรื่องปัญหาความเครียดด้วยเช่นกัน
โปรแกรมตรวจสุขภาพวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 99 บาท ลดสูงสุด 96%
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!
อาการ
เมื่อมีแผลจะเริ่มรู้สึกเจ็บในปากอย่างมากในช่วง 2-3 วันแรก ยิ่งถ้ารับประทานอาหารรสจัด อาหารร้อน จะยิ่งแสบทรมานมากมาก ระยะแรกแผลตรงกลางจะมีเนื้อเยื่อสีขาว ขอบสีแดง ต่อมาบริเวณนี้จะกลายเป็นสีเหลืองและเจ็บปวดมากยิ่งขึ้น บางรายหากเป็นมากอาจเป็นไข้ได้
การดูแลตนเอง
- หลีกเลี่ยงอาหารรสจัด เช่น เผ็ดจัด เค็มจัด อาหารที่มีกรด เช่น ส้ม มะนาว มะเขือเทศ
- หลีกเลี่ยงอาหารร้อน
- หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มแอลกฮอล์
- รับประทานอาหารที่มีประโยชน์โดยเฉพาะผักผลไม้
- ดื่มน้ำให้เพียงพอ
- พักผ่อนให้เพียงพอ
- ผ่อนคลายความเครียด
- บ้วนปากด้วยน้ำเกลือวันละ 2-3 ครั้ง หลีกเลี่ยงยาสีฟันที่มีส่วนผสมของ sodium lauryl sulfate
- ใช้ยาป้ายเพื่อลดอาการอักเสบและระคายเคือง
- รับประทานยาแก้ปวด หากมีอาการปวด
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
โดยทั่วไปแผลร้อนในจะมีขนาดเล็กลงเรื่อยๆ และหายสนิทภายใน 2 สัปดาห์ แต่ถ้ายังไม่หาย หรือแผลกลับมีขนาดใหญ่ขึ้น ลึกขึ้น หรือมีแผลใหม่เกิดขึ้นเพิ่มอีก ควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจหาสาเหตุและรับการรักษาต่อไป
ควรดูแลตนเองตามข้อแนะนำข้างต้น หมั่นรักษาสุขภาพให้แข็งแรงอยู่เสมอ และพักผ่อนให้เพียงพอ เพื่อไม่ให้แผลร้อนในมาเยือน
เปรียบเทียบราคาและแพ็กเกจตรวจสุขภาพผู้หญิงและผู้ชายทุกวัย จากคลินิกและโรงพยาบาลใกล้คุณ และไม่พลาดทุกอัปเดตเรื่องสุขภาพและโปรโมชั่นเมื่อกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android