“หนูไม่รักแม่แล้ว” “หนูเกลียดแม่” คำพูดเหล่านี้เมื่อคุณพ่อคุณแม่ได้ฟังคงทำให้รู้สึกน้อยใจ โกรธ หรือผิดหวังที่ลูกใช้คำพูดแรงๆ แบบนี้กับตน
แต่คำพูดเหล่านี้อาจไม่ได้หมายความจริงๆ อย่างที่ลูกเอ่ย ที่จริงแล้วเป็นข้อความที่ลูกกำลังบอกคุณว่าเขาต้องการการช่วยเหลืออยู่ สิ่งสำคัญคือทำความเข้าใจและพยายามคิดหาว่า “เพราะอะไร” ลูกจึงพูดแบบนั้นออกมา
3 สาเหตุหลักที่ทำให้ลูกบอก “ไม่รักแม่”
เวลาที่เด็กโมโห โกรธ ไม่พอใจ โดนขัดใจ หรือได้รับการลงโทษจากผู้ใหญ่ เด็กจะมีพฤติกรรมที่แสดงออกมาถึงอารมณ์เหล่านั้น
การที่ลูกบอก “หนูไม่รักแม่” หรือ “หนูเกลียดแม่” ก็เป็นอีกพฤติกรรมหนึ่งที่ลูกอยากจะสื่อให้คุณพ่อคุณแม่รับทราบ หรือบางครั้งลูกไม่รู้จะแสดงอารมณ์ ความรู้สึก หรือความต้องการอย่างไร จึงเลือกใช้คำพูดที่เคยใช้ หรือเคยได้ยินจากผู้ใหญ่ เช่น เคยพูดว่า “ฉันจะไม่รักเธอแล้ว” “แม่จะทิ้งหนูไว้” “อยู่คนเดียวเลย ทำตัวแบบนี้”
เด็กอาจจำคำพูดเหล่านั้นแล้วใช้โต้ตอบเวลาที่โดนขัดใจ นอกจากนี้ภายใต้คำพูดที่เชือดเฉือนน้ำใจคุณพ่อคุณแม่ ลูกอาจจะอยากสื่อสารข้อความบางอย่างที่ไม่สามารถพูดออกมาได้ เช่น
- “หนูโกรธมากที่พ่อแม่ไม่เข้าใจหนู”
- “หนูเสียใจมากที่โดนขัดใจ”
- “หนูรู้สึกแย่มาก”
- “พ่อแม่ไม่ฟังหนูเลย”
- “หนูไม่ได้ต้องการแบบนั้นเลย”
3 สาเหตุหลักที่ลูกพูดใช้คำพูดเหล่านั้น ได้แก่
1. ทักษะในการควบคุมอารมณ์ของเด็กยังพัฒนาไม่เต็มที่
หลังอายุ 3 ปีขึ้นไป เด็กจะเริ่มมีพัฒนาการของอารมณ์และความรู้สึกที่ซับซ้อนขึ้น ทั้งอารมณ์ดีใจ มีความสุข เสียใจ โกรธ อารมณ์ทั้งหลายอาจเกิดขึ้นพร้อมๆ กัน แต่ทักษะในการจัดการกับอารมณ์ดังกล่าวและทักษะทางภาษาที่ใช้บอกอารมณ์นั้นยังพัฒนาไม่เต็มทื่
โดยเฉพาะสมองที่ใช้เหตุผล (Frontal lobe) ซึ่งจะควบคุมความจำชั่วขณะ การยั้งคิด และความคิดยืดหยุ่น ต้องอาศัยการพัฒนาและการฝึกฝนอย่างต่อเนื่องจนโต
2. เด็กขาดประสบการณ์การเชื่อมโยงของเหตุการณ์และอารมณ์ต่าง ๆ
เด็กอาจจะเชื่อมโยงอารมณ์ต่างๆ เช่น โกรธ เสียใจ น้อยใจ หรือไม่พอใจ กับคำพูดว่า “ไม่รัก” เพียงคำเดียว เนื่องจากเด็กขาดประสบการณ์ในการใช้คำที่แสดงอารมณ์ต่างๆ และไม่รู้จะเลือกใช้คำพูดอย่างไร
3. เด็กกำลังทดสอบปฏิกริยาการตอบสนองของพ่อแม่
เมื่อเกิดเหตุการณ์ที่ไม่พอใจหรือโดนขัดใจ เด็กจะพยายามหาทุกวิถีทางเพื่อให้ตนได้ในสิ่งที่ต้องการ การเลือกใช้คำพูดของเด็กก็เช่นเดียวกัน เพราะเด็กกำลังเรียนรู้และดูการตอบสนองของพ่อแม่ต่อพฤติกรรมของตนอยู่
คุณพ่อคุณแม่ควรทำอย่างไร เมื่อลูกบอก “ไม่รัก”
สมองของเด็กในการจัดการอารมณ์ด้านลบต่างๆ ยังพัฒนาไม่เต็มที่ ดังนั้นคุณพ่อคุณแม่คือคนสำคัญในการสอนให้รู้จักอารมณ์และรู้จักการจัดการกับอารมณ์เหล่านั้นด้วย
ในสถานการณ์ที่ลูกกำลังหงุดหงิด โวยวาย อาละวาด และตะโกนบอก “ไม่รัก” พ่อแม่ อันดับแรกคุณพ่อคุณแม่ต้องควบคุมอารมณ์และควบคุมสถานการณ์ที่กำลังจะเกิดการโต้เถียงกัน ใช้ความเมตตา ความรัก ความเข้าใจ และความเห็นใจกับพฤติกรรมดังกล่าวของลูก รับฟังลูกและเข้าไปกอดลูกเพื่อให้ลูกรับรู้ว่าเราเข้าใจและรักเขา
สะท้อนอารมณ์ลูกให้ลูกรับรู้ว่ากำลังรู้สึกไม่พอใจ เสียใจ เช่น
- “แม่ได้ยินแล้วว่าหนูบอกไม่รักแม่”
- “แม่เข้าใจที่หนูเกลียดแม่ เพราะแม่ขัดใจหนู”
หลังจากนั้นให้เวลาลูกเพื่อให้ลูกสงบลง สะท้อนอารมณ์ให้ลูกรับรู้ถึงอารมณ์ตนเอง เช่น
- “แม่รู้ว่าหนูกำลังโกรธ ถ้าหนูอยากมาคุยกับแม่ตอนหนูพร้อม แม่จะคอยอยู่ตรงนี้นะ”
- “แม่นั่งรอตรงนี้นะจ๊ะ ถ้าหนูอารมณ์ดีแล้วเรามาคุยกัน”
- “แม่รู้ว่าหนูกำลังเสียใจ แม่ก็เสียใจที่หนูพูดแบบนี้ แต่ยังไงแม่ก็รอหนูพูดกับแม่นะจ๊ะ”
สิ่งที่คุณพ่อคุณแม่ควรหลีกเลี่ยง เมื่อลูกบอก “ไม่รัก”
สิ่งเหล่านี้ควรหลีกเลี่ยง เพื่อสภาพจิตใจและพัฒนาการของลูกในระยะยาว
- ตอบลูกกลับว่า “ฉันก็ไม่รักเธอ” “ทำไมถึงเป็นเด็กแบบนี้” “ใครสั่งสอนให้พูดจาไม่ดี” คำพูดด้านลบจะยิ่งสร้างแผลในใจให้ลูก
- เดินหนี ปล่อยลูกอยู่คนเดียว
- ลงโทษลูก เช่น ตี ดุด่า
- แสดงท่าที่ว่าเห็นคำพูดลูกเป็นเรื่องตลก ขำขัน ไร้สาระ
ดูแพ็กเกจปรึกษาปัญหาสุขภาพจิต เปรียบเทียบราคา โปรโมชันล่าสุดจากโรงพยาบาลและคลินิกชั้นนำได้ที่นี่ หรือไม่พลาดทุกการอัปเดตแพ็กเกจเหล่านี้ เมื่อกดเป็นเพื่อนทางไลน์ @hdcoth และกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android
