ความหมายของภาวะคออักเสบ
ภาวะคออักเสบ (Pharyngitis) คือ ภาวะอักเสบของเนื้อเยื่อภายในลำคอหลังช่องปาก เป็นหนึ่งในอาการโรคไข้หวัดที่พบได้บ่อยๆ จนส่งผลทำให้เกิดอาการคัน ระคายเคือง หรือเกิดแผลในลำคอ มักพบมากในกลุ่มผู้ป่วยเด็กมากกว่าผู้ใหญ่
ภาวะคออักเสบมักเกิดขึ้นพร้อมกับภาวะต่อมทอนซิลอักเสบ (Tonsillitis) เพราะเป็นอาการที่เกิดจากการติดเชื้อในลำคอเหมือนกัน
ฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่วันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 386 บาท ลดสูงสุด 61%
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!
สาเหตุของภาวะคออักเสบ
สาเหตุของภาวะคออักเสบมักเกิดมาจากเชื้อไวรัส และเชื้อแบคทีเรียดังต่อไปนี้
1. ภาวะคออักเสบที่เกิดจากการติดเชื้อไวรัส ถือเป็นสาเหตุของภาวะคออักเสบที่พบได้มากที่สุด โดยเชื้อไวรัสที่มักเป็นต้นเหตุของภาวะนี้ ได้แก่ เชื้อไรโนไวรัส (Rhinovirus) เชื้ออะดิโนไวรัส (Adenovirus) เชื้อไวรัสโคโรนา (Coronavirus)
อาการภาวะคออักเสบจากการติดเชื้อไวรัสมักไม่รุนแรงมากนัก ส่วนมากจะหายเองภายในระยะเวลาประมาณ 5 วัน ได้แก่
- น้ำมูกใส
- เสียงแหบ
- มีไข้ต่ำ
- ผนังคอหอยแดงเล็กน้อย
- มีไข้
- เบื่ออาหาร
- เจ็บคอ
2. ภาวะคออักเสบจากการติดเชื้อแบคทีเรีย โดยเชื้อแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุซึ่งพบได้บ่อยที่สุด คือ เชื้อแบคทีเรียสเตรปโตค็อกคัส กลุ่มเอ (Group A beta-hemolytic Streptococcus: GAS) มักพบมากในเด็กอายุ 3-14 ปี
ภาวะคออักเสบจากการติดเชื้อแบคทีเรียค่อนข้างวินิจฉัยได้ยาก เนื่องจากอาการจะใกล้เคียงกับอาการที่เกิดจากการติดเชื้อไวรัสมาก แต่จะไม่มีน้ำมูก หรือมีอาการไอ โดยจะมีอาการดังต่อไปนี้
- คอแดง
- ผนังคอหอย หรือเพดานอ่อนบวมแดง
- เจ็บคอ
- ต่อมน้ำเหลืองโต และกดเจ็บ
- ไข้สูง
- กลืนอาหารลำบาก
- เบื่ออาหาร
นอกจากนี้คุณยังอาจพบอาการอื่นๆ ในระหว่างที่มีภาวะคออักเสบได้อีก เช่น วิงเวียนศีรษะ ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ คลื่นไส้อาเจียน การรับรสชาติผิดปกติไปจากเดิม
ตรวจ รักษา หู คอ จมูก วันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 854 บาท ลดสูงสุด 54%
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!
ภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ จากภาวะคออักเสบ
ภาวะคออักเสบอาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ ตามมาได้หากไม่รีบรักษา เช่น
- หนองรอบต่อมทอนซิล
- ไซนัสอักเสบ
- หูชั้นกลางอักเสบ
- เยื่อหุ้มสมองอักเสบ
- ไตอักเสบ
- ไข้รูห์มาติก
วิธีวินิจฉัยภาวะคออักเสบ
ในเบื้องต้น แพทย์จะสอบถามประวัติสุขภาพ วิถีชีวิตประจำวันของผู้ป่วย ลักษณะอาการที่เกิดขึ้น รวมถึงตรวจวัดไข้ ตรวจคอ หู จมูก คลำต่อมน้ำเหลือง ฟังเสียง และเอกซเรย์ปอด
นอกจากนี้แพทย์ยังอาจมีการเก็บตัวอย่างของเหลวในลำคอแล้วนำไปเพาะเชื้อ เพื่อหาว่าสาเหตุของภาวะนี้เกิดจากเชื้อชนิดใด
หากภาวะคออักเสบของคุณอาจเกี่ยวข้องกับโรคภูมิแพ้ คุณอาจได้รับคำแนะนำให้ไปพบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านภูมิแพ้ต่อไป หรือหากมีอาการเจ็บคอเรื้อรัง ก็อาจต้องพบแพทย์ด้านหู คอ จมูกด้วย
วิธีรักษาภาวะคออักเสบ
การรักษาภาวะคออักเสบแบ่งออกได้ 2 แบบ ได้แก่
1. การรักษาแบบประคับประคองไปตามอาการ
เป็นการักษาไปตามอาการที่เกิดขึ้นในผู้ป่วยแต่ละราย รวมถึงฟื้นฟูให้ร่างกายกลับมาแข็งแรง เช่น
ตรวจ รักษา หู คอ จมูก วันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 854 บาท ลดสูงสุด 54%
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!
- ดื่มน้ำให้เพียงพอ หรือให้สารน้ำอื่นๆ ที่ทำให้ร่างกายมีเรี่ยวแรง ไม่อ่อนเพลีย
- รับประทานยาลดไข้ หากมีไข้สูง
- พักผ่อนให้เพียงพอ
- หมั่นจิบน้ำบ่อยๆ หรือกลั้วคอด้วยน้ำอุ่น หรือน้ำเกลือ
- หลีกเลี่ยงการรับประทานน้ำเย็น รวมถึงของเย็นอื่นๆ
- งดรับประทานอาหารทอด อาหารรสจัด
- งดสูบบุหรี่ รวมถึงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
ในการรักษาแบบนี้ มีข้อควรระวังบางอย่างสำหรับผู้ป่วยเด็กคือ ห้ามใช้ยาอมในการรักษา โดยเฉพาะยาอมที่มียาชาเป็นส่วนผสม
นอกจากนี้ยาพ่นคอ ยาชาชนิดทา และน้ำยากลั้วคอนั้น ไม่ได้มีประโยชน์ในการฆ่าเชื้อ หรือลดอาการเจ็บระคายเคืองคอแต่อย่างใด จึงไม่ควรใช้ในระหว่างรักษา
2. การรักษาแบบจำเพาะ
เป็นการรับประทานยาให้ตรงกับอาการที่เกิดขึ้นซึ่งมักจะเป็นยาปฏิชีวนะ เพราะยาสามารถออกฤทธิ์ทำให้หายเร็วขึ้น เช่น
- อะม็อกซีซิลลิน (Amoxicillin)
- เพนิซิลลินวี (Penicillin V)
- เบนซาทีน เพนิซิลลิน (Benzathine penicillin)
วิธีป้องกันภาวะคออักเสบ
ภาวะคออักเสบมักเกิดจากการติดเชื้อจากผู้ที่มีอาการไข้หวัด และมีภาวะคออักเสบอยู่แล้ว ซึ่งคุณสามารถป้องกันภาวะนี้ได้ โดยปฏิบัติตามขั้นตอนต่อไปนี้
- หลีกเลี่ยงการใช้ช้อนส้อม หลอดดูดน้ำร่วมกับผู้อื่น
- หากมีคนใกล้ชิดป่วยเป็นไข้หวัด ควรอยู่ให้ห่าง และให้ผู้ป่วยเก็บตัวเพื่อป้องกันการแพร่เชื้อ
- หมั่นล้างมืออยู่เสมอ โดยเฉพาะหลังจากรับประทานอาหาร และหลังจากไอ หรือจาม
- หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ และระมัดระวังไม่รับควันบุหรี่มือสอง
- พักผ่อนให้เพียงพออยู่เสมอ เพื่อป้องกันไม่ให้ร่างกายอ่อนเพลียจนเสี่ยงติดเชื้อได้ง่าย
ภาวะคออักเสบสามารถเป็นต้นเหตุของอาการป่วยเกี่ยวกับโรคทางเดินหายใจที่ร้ายแรงขึ้นได้ เพื่อความปลอดภัย หากคุณสังเกตว่า ตนเองมีอาการเจ็บคอ ให้รีบไปพบแพทย์เพื่อหาทางรักษาตั้งแต่เนิ่นๆ
เพราะอาการเจ็บคออาจเป็นสัญญาณของการติดเชื้อบางอย่างที่ร้ายแรงได้ แต่เพราะความเคยชิน และหลายคนมักมองว่า อาการเจ็บคอเป็นแค่อาการป่วยทั่วไป จึงไม่รักษาตั้งแต่เริ่มมีอาการ
ดูแพ็กเกจฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ เปรียบเทียบราคา โปรโมชั่นล่าสุดจากโรงพยาบาลและคลินิกชั้นนำได้ที่นี่ หรือไม่พลาดทุกการอัปเดตแพ็กเกจต่างๆ เมื่อกดเป็นเพื่อนทางไลน์ @hdcoth และกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android
ตื่นมาแล้วเจ็บต่อมทอลซิลข้างซ้าย กลืนน้ำลายแล้วเจ็บ กดคลำข้างลำคอแล้วเจ็บ ไม่มีไข้ ไม่มีน้ำมูก