เมื่อผู้หญิงต้องทำการเปลี่ยนวิธีการคุมกำเนิดเนื่องมาจากไม่สะดวกที่จะใช้วิธีการเดิม อาจรู้สึกว่าเป็นเรื่องที่ยากเนื่องจากในปัจจุบัน ยาคุมกำเนิดมีมากมายหลายรูปแบบทั้งแบบยาเม็ด ยาแผ่นแปะ ยาฝัง ยาฉีด จึงอาจเกิดความสับสนว่าตนเองจะต้องทำอย่างไรถ้าหากต้องการเปลี่ยนวิธีการคุมกำเนิดจากวิธีเดิมไปสู่การใช้วิธีใหม่
วิธีที่ดีที่สุดในการเปลี่ยนวิธีการคุมกำเนิด
การเปลี่ยนวิธีการคุมกำเนิดโดยไม่ทิ้งช่วงห่างระหว่างวิธีหนึ่งไปสู่อีกวิธีหนึ่งจะช่วยลดโอกาสการตั้งครรภ์ได้ดีที่สุด ในกรณีที่รับประทานยาเม็ดคุมกำเนิดแล้วต้องการเปลี่ยนไปคุมกำเนิดด้วยวิธีการอื่น สามารถหยุดรับประทานยาที่เม็ดใดก็ได้ในแผงยาโดยไม่จำเป็นจะต้องรับประทานให้ครบแผงก่อนที่จะเริ่มวิธีอื่น ในทางกลับกันถ้าหากต้องการเปลี่ยนวิธีการคุมกำเนิดจากวิธีการอื่นมาเป็นการคุมกำเนิดด้วยยาเม็ดคุมกำเนิด ให้เริ่มรับประทานยาเม็ดคุมกำเนิดจากเม็ดแรกของแผง การเปลี่ยนวิธีการคุมกำเนิดอาจส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของช่วงประจำเดือนซึ่งถือเป็นเรื่องปกติ ไม่จำเป็นต้องรอให้มีประจำเดือนก่อนที่จะหยุดคุมกำเนิดด้วยวิธีเก่าแล้วเริ่มคุมกำเนิดด้วยวิธีใหม่
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
ช่วงคาบเกี่ยวระหว่างวิธี
ในบางกรณีจำเป็นที่จะต้องมีช่วงคาบเกี่ยวกันระหว่างวิธีเพื่อลดโอกาสในการตั้งครรภ์ หมายความว่าจะต้องมีช่วงคาบเกี่ยวระหว่างเมื่อเริ่มวิธีคุมกำเนิดด้วยวิธีใหม่ จะต้องใช้วิธีการเดิมต่อไปอีกกี่วันจึงจะค่อยหยุดวิธีกำเนิดแบบเดิม
- เมื่อต้องการเปลี่ยนวิธีการคุมกำเนิดจากวิธีรับประทานยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดหนึ่ง ไปสู่ยาเม็ดคุมกำเนิดอีกชนิดหนึ่ง กรณีนี้ไม่ต้องทิ้งช่วงว่าง สามารถรับประทานยาเม็ดคุมกำเนิด “เม็ดแรก” ของชนิดใหม่ได้ทันทีหลังจากที่หยุดใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดแบบเดิมที่เม็ดใดก็ได้ โดยไม่จำเป็นต้องรอให้หมดยาแผงเก่าก่อน
- เมื่อต้องการเปลี่ยนวิธีการคุมกำเนิดจากวิธีรับประทานยาเม็ดคุมกำเนิด ไปสู่วิธีการใช้แผ่นแปะคุมกำเนิด กรณีนี้หลังจากใช้แผ่นแปะคุมกำเนิดให้รับประทานยาเม็ดคุมกำเนิดเดิมต่อไปอีก 1 วันจึงค่อยหยุดรับประทานยา
- เมื่อต้องการเปลี่ยนวิธีการคุมกำเนิดจากวิธีรับประทานยาเม็ดคุมกำเนิด ไปสู่วิธีการคุมกำเนิดโดยใช้วงแหวนคุมกำเนิด กรณีนี้ให้ใช้วงแหวนคุมกำเนิดหลังจากรับประทานยาเม็ดในก็ได้ในแผง
- เมื่อต้องการเปลี่ยนวิธีการคุมกำเนิดจากวิธีรับประทานยาเม็ดคุมกำเนิด ไปสู่วิธีการคุมกำเนิดโดยใช้ยาฉีด (depot) กรณีนี้หลังจากที่ฉีดยาคุมกำเนิดเข็มแรกแล้วให้รับประทานยาเม็ดคุมกำเนิดเดิมต่อไปอีก 7 วันจึงค่อยหยุดรับประทานยาเม็ด
- เมื่อต้องการเปลี่ยนวิธีการคุมกำเนิดจากวิธีรับประทานยาเม็ดคุมกำเนิด ไปสู่วิธีการคุมกำเนิดโดยใช้ยาฝัง (implant) กรณีนี้หลังจากที่ฝังยาคุมกำเนิดแล้วให้รับประทานยาเม็ดคุมกำเนิดเดิมต่อไปอีก 4 วันจึงค่อยหยุดรับประทานยาเม็ด
จะเห็นได้ว่าบางวิธีต้องมีช่วงคาบเกี่ยวก่อนที่จะหยุดใช้วิธีเดิม หรือบางวิธีก็สามารถใช้วิธีใหม่โดยหยุดใช้วิธีเดิมได้ทันที ทั้งนี้การมีช่วงคาบเกี่ยวก็เพื่อช่วยให้ยาคุมกำเนิดชนิดใหม่ออกฤทธิ์ได้อย่างเต็มที่ ในขณะที่ให้ยาชนิดเก่าค่อยๆหมดฤทธิ์ไปพร้อมกัน
กรณีที่ต้องการเปลี่ยนจากการคุมกำเนิดโดยใช้ยาชนิดฝังมาเป็นวิธีอื่น
ในกรณีที่ต้องการเปลี่ยนจากวิธีการใช้ยาชนิดฝังมาเป็นยาเม็ดรับประทาน ให้เริ่มรับประทานยาเม็ดเป็นเวลา 7 วัน ก่อนนำยาคุมกำเนิดชนิดฝังออก แต่ถ้าต้องการเปลี่ยนจากวิธีการใช้ยาชนิดฝังมาเป็นยาฉีด ให้ฉีดยาคุมกำเนิดเข็มแรกก่อนนำยาคุมชนิดฝังออกเป็นเวลา 7 วัน
กรณีที่ต้องการเปลี่ยนจากการคุมกำเนิดโดยใช้ยาชนิดฉีดมาเป็นวิธีอื่น
ในกรณีที่ต้องการเปลี่ยนจากวิธีการใช้ยาชนิดฉีดมาเป็นยาเม็ดรับประทาน ให้เริ่มรับประทานยาเม็ดคุมกำเนิดภายใน 15 สัปดาห์หลังฉีดยาเข็มสุดท้าย แต่ถ้าต้องการเปลี่ยนจากวิธีการใช้ยาชนิดฉีดมาเป็นยาชนิดฝัง ก็ให้ฝังยาคุมกำเนิดภายใน 15 สัปดาห์หลังฉีดยาเข็มสุดท้ายเช่นเดียวกัน
กรณีไม่สามารถใช้ยาคาบเกี่ยวกันได้
กรณีที่ไม่สามารถใช้ยาคาบเกี่ยวกันได้ เช่น อยู่ในช่วงรอให้ประจำเดือนมา ให้ใช้วิธีการคุมกำเนิดด้วยวิธีการอื่นร่วมด้วยเพื่อลดโอกาสการตั้งครรภ์ ได้แก่ การใช้ถุงยางอนามัย การใช้ยาฆ่าสเปิร์ม หรือให้งดการมีเพศสัมพันธ์ไปก่อน โดยให้ใช้วิธีการอื่นนี้ตามระยะเวลาที่คาบเกี่ยวกันในแต่ละวิธีที่ระบุไว้ด้านบน อย่างไรก็แล้วแต่ การป้องกันการติดเชื้อ HIV และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่น วิธีการเดียวที่สามารถป้องกันได้คือการใช้ถุงยางอนามัยเพียงวิธีเดียวเท่านั้น
