ลืมกินยาคุมแบบ 21 เม็ด เม็ดที่ 18 กับ 19 แล้วเม็ดที่ 20 ต้องกินเม็ดที่ 19 ไปด้วยใช่ไหมคะ แล้วทานต่อจนครบแผง แล้วเริ่มแผงใหม่ กินต่อไปอีก 7 วัน ที่สงสัยก็คือกินต่อจนครบ7วัน คือหยุดกิน แล้วเริ่มแผงใหม่ โดยเว้นไว้ 7 วัน เข้าใจถูกไหมคะ ตอบด้วยค่ะ

ใช้ยาคุมยี่ห้ออะไรคะ (หากทราบข้อมูลโดยละเอียด จะช่วยให้สามารถเลือกแนวทางแก้ไขที่เหมาะสมได้ดีขึ้นค่ะ)

ขอบคุณสำหรับข้อมูลเพิ่มเติมค่ะ
(คำแนะนำจะค่อนข้างยาวนะคะ ถ้าไม่อยากอ่านรายละเอียด ให้ข้ามไปอ่าน "สรุปวิธีปฏิบัติ" ในช่วงท้าย ๆ ได้เลยค่ะ)

ต้องอธิบายก่อนว่าแนวทางแก้ไขการลืมรับประทานยาคุมที่นิยมใช้มีหลายแนวทางนะคะ ซึ่งคำแนะนำ "ส่วนใหญ่" จะไม่แตกต่างกัน ยกเว้นในบางกรณีเท่านั้น

สำหรับแนวทางทั่วไปหลายแนวทาง มักจะพิจารณาการแก้ไขตาม "ระยะเวลาที่ลืมรับประทานติดต่อกัน" และ "แถวของเม็ดยาในแผงที่ลืม" ซึ่งในกรณีที่ลืมรับประทานยาติดต่อกัน 2 วันขึ้นไปในสัปดาห์ที่ 3 ของการรับประทาน จะแนะนำวิธีปฏิบัติตามที่คุณหมอได้แนะนำผู้ถามไว้ในอีกกระทู้คำถามหนึ่งแล้ว (กระทู้คำถามด่วน ที่ตั้งไว้เมื่อ 21 ต.ค. 61 เวลา 22.42 น.) ซึ่งถือว่าถูกต้องและเหมาะสมเมื่อพิจารณาจากข้อมูลเท่าที่ได้ในคำถามค่ะ และสามารถปฏิบัติตามวิธีนั้นได้เช่นกัน

แต่สำหรับแนวทางขององค์การอนามัยโลก (WHO 2016) นอกจากจะพิจารณาจาก "ระยะเวลาที่ลืมรับประทานติดต่อกัน" และ "แถวของเม็ดยาในแผงที่ลืม" เหมือนที่กล่าวไปข้างต้นแล้ว ยังพิจารณาเพิ่มเติมจาก "ปริมาณฮอร์โมนเอสโตรเจนในเม็ดยา" ร่วมด้วยค่ะ จึงมีแนวทางแก้ไขที่ละเอียดมาก และต่างไปจากแนวทางอื่นสำหรับยาคุมที่มีปริมาณฮอร์โมน Ethinylestradiol ในแต่ละเม็ด ตั้งแต่ 30 ไมโครกรัมขึ้นไป อย่างยาคุมมาร์วีลอนที่ผู้ถามใช้อยู่

เพราะฉะนั้น ในกรณีของผู้ถาม จึงมีแนวทางแก้ไขได้หลายวิธีนะคะ ซึ่งคำแนะนำในแต่ละวิธีจะ "แตกต่างกันโดยสิ้นเชิง" แต่ไม่ต้องกังวลค่ะ เพราะทุกวิธีก็มีประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดได้ "ไม่แตกต่างกัน"

อย่างไรก็ตาม เมื่อประเมินเบื้องต้นแล้ว เกรงว่าผู้ถามจะยิ่งสับสนหากได้รับคำตอบที่แตกต่างกันให้เลือกใช้นะคะ ดังนั้น ขอตอบโดยอ้างอิงจากแนวทางอื่น ๆ ทั่วไปเป็นหลัก และปรับตามแนวทางขององค์การอนามัยโลกในบางประเด็นเพื่อไม่ให้ผู้ถามเสียประโยชน์โดยไม่จำเป็น ดังนี้ค่ะ

1. รับประทานเม็ดที่ลืมทันทีที่นึกได้ 1 เม็ด แล้วรับประทานเม็ดต่อ ๆ ไปตามเวลาปกติ

นั่นคือ เมื่อผู้ถามใช้รับประทานไป 1 เม็ดแล้วในเช้านี้ ก็ให้รอรับประทานคืนนี้ตามเวลาปกติอีก 1 เม็ด และวันต่อ ๆ ไปก็รับประทานวันละ 1 เม็ดตามปกตินะคะ

2. ให้ข้ามช่วงเว้นว่าง 7 วันไปเลย

นั่นคือ ผู้ถามจะใช้ยาคุมแผงนี้ต่อไปจนหมดก่อนจึงค่อยเริ่มแผงใหม่ หรือจะทิ้งไปแล้วเริ่มแผงใหม่ตามที่คุณหมอแนะนำไว้ในอีกกระทู้หนึ่งเลยก็ได้ ไม่แตกต่างกันค่ะ เพราะวัตถุประสงค์คือต้องการให้มีการใช้ "เม็ดยาฮอร์โมน" ต่อเนื่องกันไปโดยไม่เว้นว่างนั่นเอง

และการที่ไม่ได้เว้นว่างให้เกิด "ช่วงปลอดฮอร์โมน" อาจทำให้รอบเดือนนี้ไม่มีประจำเดือนมา ซึ่งไม่ต้องกังวลค่ะ ไม่ได้ลดประสิทธิภาพในการคุมกำเนิด และไม่ได้ทำให้เกิดผลเสียต่อสุขภาพแต่อย่างใด

เมื่อข้ามช่วงเว้นว่าง 7 วันและต่อแผงใหม่ไปแล้ว ก็ใช้ไปตามปกติจนหมดแผงนะคะ และเมื่อใช้แผงใหม่หมดแล้วก็เว้นว่าง 7 วัน ประจำเดือนจะมาในช่วงที่เว้นว่างนั่นเอง แต่ห้ามเพิ่มวันเว้นว่างให้นานขึ้นเพื่อทดแทนที่ข้ามไปในเดือนนี้นะคะ เพราะถ้ามี "ช่วงปลอดฮอร์โมน" นานเกินไป จะทำให้ไม่มีผลคุมกำเนิดต่อเนื่อง

3. ยังถือว่ามีผลคุมกำเนิดได้ตามปกติ

แนวทางคุมกำเนิดทั่วไปจะถือว่าเมื่อลืมรับประทานยาคุมติดต่อกันตั้งแต่ 2 วันขึ้นไป จะทำให้ไม่มีผลคุมกำเนิดต่อเนื่อง จึงต้องงดร่วมเพศ หรือให้ใช้ถุงยางทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์ ไปจนกว่าจะได้รับฮอร์โมนจากยาคุมติดต่อกันจนครบ 7 วันอีกครั้ง

แต่แนวทางขององค์การอนามัยโลกแนะนำว่า สำหรับยาคุมที่มีปริมาณ Ethinylestradiol ตั้งแต่ 30 ไมโครกรัมขึ้นไปในแต่ละเม็ด การลืมรับประทานติดต่อกัน 2 วัน แต่ไม่เกิน 3 วัน ยังถือว่ามีผลคุมกำเนิดต่อเนื่องค่ะ

ดังนั้น ในกรณีนี้ แม้จะแนะนำวิธีปฏิบัติเมื่อลืมรับประทานยาตามแนวทางทั่วไป แต่ขออ้างอิงผลในการคุมกำเนิดตามแนวทางขององค์การอนามัยโลกเพื่อมิให้ผู้ถามเสียประโยชน์เกินจำเป็นว่า ในตอนนี้ก็ยังมีผลคุมกำเนิดจากยาคุมมาร์วีลอนอยู่นะคะ จึงสามารถมีเพศสัมพันธ์หลั่งในได้ตามปกติ ไม่จำเป็นต้องรอให้ใช้ยาต่อจนครบ 7 วันก่อนก็ได้ค่ะ
..
..
..
สรุปวิธีปฏิบัติ ดังนี้นะคะ

1. วันนี้ รับประทานเม็ดวันอาทิตย์ไปแล้วในตอนเช้า คืนนี้ก็รับประทานเม็ดวันจันทร์ของแผงเดิมตามเวลาปกติค่ะ

2. พรุ่งนี้ ทำได้ 2 แบบ คือ
- รับประทานเม็ดวันอังคารของแผงเดิม แล้วตั้งแต่วันพุธก็เริ่มใช้มาร์วีลอนแผงใหม่ (เริ่มแกะเม็ดวันพุธเป็นเม็ดแรก)
- หรือทิ้งแผงเดิม แล้วเริ่มใช้มาร์วีลอนแผงใหม่ไปเลยก็ได้ (เริ่มแกะเม็ดวันอังคารเป็นเม็ดแรก)

ทั้งสองแบบมีประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดไม่แตกต่างกันค่ะ

3. มีเพศสัมพันธ์หลั่งในได้ตามปกติ (อ้างอิงตามแนวทางขององค์การอนามัยโลก)

4. เมื่อรับประทานมาร์วีลอนแผงใหม่จนหมดทั้ง 21 เม็ดแล้ว ให้เว้นว่าง 7 วันก่อนต่อแผงถัดไปนะคะ

เลือดที่ออกมาอาจเป็นเลือดกะปริบกะปรอยที่เกิดจากการรับประทานยาคุมไม่ตรงเวลา หรือลืมรับประทานยาคุมก็ได้ค่ะ

หรือถ้ายังมีเลือดออกมาต่อเนื่อง และมามากจนชุ่มผ้าอนามัย 1 - 3 แผ่น/วัน และมาติดต่อกันไม่น้อยกว่า 2 วัน ก็อาจเป็นประจำเดือนที่มาเร็วกว่าปกติซึ่งเกิดจากการขาดยาหลายวันก็ได้ค่ะ (แต่ในกรณีของมาร์วีลอน การขาดยา 2 วันยังไม่น่าจะทำให้มีประจำเดือนนะคะ แต่ก็ไม่ถึงกับเป็นไปไม่ได้ค่ะ)

ไม่ว่าจะเป็นเลือดกะปริบกะปรอยที่เป็นผลข้างเคียงจากยา หรือเป็นประจำเดือนจริง ๆ ก็ไม่มีปัญหานะคะ สามารถรับประทานยาคุมตามวิธีที่แนะนำไปข้างต้นได้เลยค่ะ ยังถือว่ามีผลคุมกำเนิดต่อเนื่องเหมือนเดิม

แต่ถ้าเป็นประจำเดือน ควรหลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ไปก่อนจะกว่าจะหายดี เพื่อไม่ให้มีการติดเชื้อในช่องคลอดและอุ้งเชิงกรานได้ง่ายนั่นเองค่ะ

อย่างไรก็ตาม หากมีอาการผิดปกติอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น ตกขาวผิดปกติ, มีกลิ่นเหม็นคาวหรือกลิ่นรุนแรง, แสบหรือคันช่องคลอด หรือปวดท้องรุนแรง ไม่น่าจะเป็นประจำเดือนหรือผลข้างเคียงจากยา จึงควรไปพบสูตินรีแพทย์เพื่อตรวจเพิ่มเติมและพิจารณาการรักษาที่เหมาะสมนะคะ

1. หมายถึงแกะเม็ดยาเม็ดที่ 22 มาใช้แทนเม็ดที่ 21 หรือเปล่าคะ?
2. รับประทานยาคุมยี่ห้ออะไรคะ

สำหรับยาคุมยาสมิน ตามแนวทางขององค์การอนามัยโลก (WHO 2016) การลืมรับประทานมากกว่า 2 วัน แต่ยังไม่ถึง 3 วัน ยังถือว่ามีผลคุมกำเนิดต่อเนื่องค่ะ จึงมีเพศสัมพันธ์หลั่งในได้ตามปกติ (แต่ประสิทธิภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์อาจไม่สูงเท่ากับผู้รับประทานยาคุมตรงเวลาสม่ำเสมอนะคะ)

การแก้ไขที่ถูกต้อง ควรจะรับประทานในเวลาที่นึกได้ทันที 1 เม็ด และรับประทานต่อในเวลาปกติอีก 1 เม็ด หรือถ้าแยกเวลาไม่ทัน ก็ให้รับประทานตามเวลาปกติ 2 เม็ดพร้อมกันได้ค่ะ

ดังนั้น มีคำแนะนำดังนี้ค่ะ

1. หากเวลาที่ผู้ถามรับประทานในวันอาทิตย์ ยังไม่ใช่เวลารับประทานปกติ

การรับประทานพร้อมกัน 2 เม็ดในตอนที่นึกได้ก็ถือว่าแก้ไขไม่เหมาะสมนักนะคะ (เพราะจะทำให้ระยะห่างของเวลารับประทานยาในวันอาทิตย์และวันจันทร์ห่างกันมากกว่าที่ควรจะเป็น)

อย่างไรก็ตาม ยังถือว่ามีผลคุมกำเนิดต่อเนื่องค่ะ จากนี้ก็ให้รับประทานต่อไปวันละ 1 เม็ดตามเดิมได้เลยค่ะ หมดแผงนี้แล้วก็เว้นว่าง 7 วันก่อนต่อยาคุมแผงใหม่นะคะ

2. แต่ถ้าเวลาที่ผู้ถามรับประทาน เป็นเวลารับประทานปกติ หรือใกล้เคียงเวลารับประทานปกติ

เนื่องจากลืมรับประทานติดต่อกัน 3 วัน จึงถือว่าไม่มีผลคุมกำเนิดต่อเนื่องค่ะ จึงต้องงดมีเพศสัมพันธ์ หรือต้องใช้ถุงยางอนามัยร่วมด้วยไปก่อนจนกว่าจะรับประทานยาคุมติดต่อกันให้ครบ 7 วันอีกครั้ง

ดังนั้น ให้รับประทานต่อจากนี้ไปวันละ 1 เม็ดตามเดิม แต่เมื่อหมดแผงแล้วก็ให้ต่อแผงใหม่ในวันถัดมาได้เลย ไม่ต้องเว้นว่าง 7 วันในรอบนี้ (ซึ่งจะทำให้รอบนี้ไม่มีประจำเดือนมา) และเมื่อใช้แผงใหม่ไปจนหมดแผงแล้วก็เว้นว่าง 7 วันเพื่อให้ประจำเดือนมาตามปกตินะคะ

ผู้ถามแก้ไขการลืมรับประทานยาคุมผิดวิธีนะคะ จริง ๆ แล้วควรรับประทานแค่ 2 เม็ดในวันที่นึกได้ แล้ววันต่อ ๆ ไปก็รับประทานวันละ 1 เม็ดตามเวลาปกติ แต่เมื่อรับประทานผิดไปแล้วก็ไม่เป็นไรค่ะ ไม่ต้องงดยาคุมของวันถัดมาเพื่อทดแทนที่รับประทานเกินไปนะคะ

เมื่อลืมรับประทานเม็ดยาฮอร์โมนของเมอซิลอนติดต่อกันตั้งแต่ 2 วันขึ้นไป ก็จะถือว่าไม่มีผลคุมกำเนิดต่อเนื่องแล้ว จึงต้องงดมีเพศสัมพันธ์ หรือใช้ถุงยางอนามัยร่วมด้วยไปก่อน จนกว่าจะรับประทานยาคุมติดต่อกันจนครบ 7 วันอีกครั้งค่ะ

แต่เนื่องจากยาคุมในแผงมีเหลือไม่ถึง 7 เม็ด หากมีการเว้นว่างตามปกติก็จะทำให้ไม่มีผลคุมกำเนิดต่อเนื่องไปอีกนาน (นั่นคือ จนกว่าจะรับประทานแผงใหม่ติดต่อกันครบ 7 วัน) ดังนั้น เพื่อให้มีการรับประทานยาคุมติดต่อกันครบ 7 วันโดยเร็ว แนะนำว่าเมื่อใช้ยาคุมแผงนี้หมดแล้ว ให้ต่อยาคุมแผงใหม่ในวันถัดมาได้เลยนะคะ ไม่ต้องเว้นว่าง 7 วันแล้ว ซึ่งจะทำให้ในรอบเดือนนี้ไม่มีประจำเดือนมาค่ะ (แต่ถ้าไม่มีการตั้งครรภ์ ประจำเดือนก็จะมาในช่วงที่เว้นว่าง 7 วันของรอบถัดไปเอง)

ไม่กี่วันหลังจากนี้ ผู้ถามอาจมีเลือดกะปริบกะปรอย ซึ่งเกิดจากความแปรปรวนของฮอร์โมนเนื่องจากการลืมรับประทานยาคุมและการแก้ไขอย่างไม่เหมาะสม (หรืออาจไม่มีเลยก็ได้) แต่ก็สามารถรับประทานยาคุมต่อตามที่แนะนำได้เลยนะคะ

ในกรณีดังกล่าวยังถือว่ามีผลคุมกำเนิดจากยาคุมรายเดือนอยู่ค่ะ จึงมีโอกาสตั้งครรภ์น้อยมาก ตามประสิทธิภาพในการป้องกันของยาคุมรายเดือน ดังนั้น ไม่จำเป็นจะต้องรับประทานยาคุมฉุกเฉินเพื่อเป็นวิธีป้องกันสำรองนะคะ