ไข้หวัดหมู (Swine influenza or Swine flu) โดยทั่วไปแล้วมักติดต่อในหมูจะไม่ติดต่อมาสู่คน อย่างไรก็ตาม ไข้หวัดหมูสามารถเกิดการติดต่อสู่คนได้ หากมีการสัมผัสกับหมูที่ติดเชื้อโดยตรง หรือสัมผัสสิ่งแวดล้อมที่มีเชื้อไวรัสนี้อยู่ เช่น เด็กที่อยู่ใกล้กับหมูในงานแสดงสัตว์ หรือคนทำงานในโรงเลี้ยงหมู
ในไม่ช้าเมื่อไวรัสมีการกลายพันธุ์ ไข้หวัดหมูก็สามารถระบาดจากคนสู่คนได้
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
ไข้หวัดหมูคืออะไร
ไข้หวัดหมู หรือไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์เม็กซิโก หรือ ชื่ออย่างเป็นทางการจากองค์อนามัยโลกว่า "ไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ A/H1N1/2009" เป็นไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่อีกชนิดที่เราได้ยินชื่อจากการระบาดในประเทศเม็กซิโก (ขณะนั้นเรียกไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์เม็กซิโก) และแพร่ระบาดไปยังประเทศอื่น
สาเหตุเกิดจากเชื้อไวรัสอินฟลูเอนซา สายพันธุ์เอ (type A influenza virus) หรือเอชวันเอ็นวันไวรัส (H1N1 virus) ซึ่งมีสารพันธุกรรมของไวรัสในคน หมู และนกผสมกัน
เช่นเดียวกับไวรัสอินฟลูเอนซาตัวอื่นๆ เชื้อไวรัสไข้หวัดหมูจะเปลี่ยนแปลงลักษณะอยู่ตลอดเวลา หลายปีที่ผ่านมามีเชื้อไวรัสไข้หวัดหมูเกิดขึ้นใหม่หลายสายพันธุ์
ไวรัสอินฟลูเอนซาสายพันธุ์เอ (influenza type A) สายพันธุ์ย่อยๆ ที่พบในหมู ได้แก่
- เอชวันเอ็นวัน (H1N1)
- เอชวันเอ็นทู (H1N2)
- เอชทรีเอ็นทู (H3N2)
- เอชทรีเอ็นวัน (H3N1)
อย่างไรก็ตาม ไวรัสไข้หวัดหมูส่วนใหญ่จะเป็นสายพันธุ์ย่อยเอชวันเอ็นวัน (H1N1)
ไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ A/H1N1/2009 มีความแตกต่างจากไข้หวัดในหมูดั้งเดิมที่เกิดขึ้นตามฤดูกาลคือ เป็นการกลายพันธุ์ของเชื้อไวรัสในตัวคน ไม่ใช่จากหมูสู่คน อีกทั้งสายพันธุ์ของไวรัสนี้ก็ไม่คล้ายคลึงกับไวรัสไข้หวัดใหญ่ในคน
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
ไวรัสไข้หวัดหมูเอชวันเอ็นวัน (H1N1) มีองค์ประกอบโปรตีนบนผิวแตกต่างจากไวรัสเอชวันเอ็นวัน (H1N1)ในคนอย่างมาก นอกจากนั้นวัคซีนไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาลของคนไม่สามารถป้องกันไวรัสไข้หวัดหมูเอชวันเอ็นวัน (H1N1) ได้ แต่อาจลดความรุนแรงของโรคได้บ้าง
มีรายงานว่า ผู้ที่ติดเชื้อไข้หวัดหมูแพร่เชื้อไปให้คนอื่นด้วย เช่น การระบาดของไข้หวัดหมูในหมูที่รัฐวิสคอนซิน สหรัฐอเมริกา ใน ค.ศ. 1988 ทำให้มีคนติดไข้หวัดหมูจำนวนมาก
แม้ว่าจะไม่เกิดการระบาดในคน แต่เมื่อตรวจแอนติบอดี(antibody) พบว่า มีการแพร่เชื้อไวรัสจากผู้ป่วยสู่บุคคลากรทางการแพทย์ที่สัมผัสผู้ป่วย
อาการของไข้หวัดหมูในคน
อาการของไข้หวัดหมูในคนคล้ายกับอาการของไข้หวัดใหญ่ดังนี้
- มีไข้สูงประมาณ 38 องศาเซสเซียส หรือสูงกว่านี้
- ปวดเมื่อยตามร่างกาย
- เซื่องซึม
- เบื่ออาหาร
- ไอ
- น้ำมูกไหล
- เจ็บคอ
- คลื่นไส้
- อาเจียน
- ท้องเสีย หรือถ่ายเหลว
หากผู้ป่วยโรคเรื้อรัง เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ โรคปอด ติดเชื้อไข้หวัดหมูอาจจะมีอาการรุนแรงมากกว่าคนทั่วไป เช่น ปอดบวม หัวใจวาย และหาอาการรุนแรงมาก อาจเสียชีวิตได้
ไข้หวัดหมูในคนติดต่อทางไหน
ไข้หวัดหมูในคนจะไม่ติดผ่านการรับประทานหมู หรือผลิตภัณฑ์จากหมูที่ปรุงสุก ถูกสุขอนามัย เพราะความร้อนจากการปรุงอาหารจะสามารถฆ่าไวรัสไข้หวัดหมูรวมถึงแบคทีเรียและไวรัสตัวอื่นได้
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง
เชื้อไข้หวัดหมูจะอยู่ในสารคัดหลั่ง เช่น น้ำลาย เสมหะ น้ำมูก จึงสามารถติดต่อจากคนสู่คนเช่นเดียวกับไข้หวัดใหญ่ด้วยการไอ จาม การสัมผัสสิ่งของที่ปนเปื้อนสารคัดหลั่งเหล่านี้ แล้วไปสัมผัสตา ปาก หรือจมูก
การวินิจฉัยไข้หวัดหมูในคน
การวินิจฉัยว่า ติดเชื้อไวรัสไข้หวัดหมูอินฟลูเอนซาสายพันธุ์เอ (swine influenza A) นั้นจะใช้ตัวอย่างสารคัดหลั่งจากทางเดินหายใจ โดยทั่วไปต้องเก็บใน 4-5 วันแรกของอาการป่วย (เมื่อผู้ที่ติดเชื้อจะเริ่มปล่อยไวรัสออกมา)
อย่างไรก็ตาม ผู้ป่วยบางรายโดยเฉพาะเด็กอาจปล่อยไวรัสได้ถึง 10 วัน หรือนานกว่านั้น และการแยกเชื้อไวรัสอินฟลูเอนซาสายพันธุ์เอ (influenza A)จากสารคัดหลั่งต้องส่งตัวอย่างนั้นไปตรวจที่ศูนย์ควบคุมและป้องกันโรค (CDC)
ความรุนแรงของโรคไข้หวัดหมูในคน
ไข้หวัดหมูในคนจะแพร่กระจายไปยังระบบทางเดินหายใจ ต่างจากไข้หวัดนกที่แพร่กระจายไปทุกระบบของร่างกาย แต่ผู้ป่วยไข้หวัดหมูที่อาการรุนแรงมากอาจทำให้ระบบหายใจล้มเหลวและทำให้เสียชีวิตได้
อย่างไรก็ตาม อัตราการเสียชีวิตในไข้หวัดหมูจะมีเพียง 6% เท่านั้น ซึ่งนับว่าน้อยมากเมื่อเทียบกับไข้หวัดนกที่มีอัตราการเสียชีวิตมากถึง 65%
มียารักษาโรคไข้หวัดหมูในคนหรือไม่
มียาต้านไวรัส 4 ตัวที่ได้รับใบอนุญาตให้ใช้รักษาไข้หวัดในสหรัฐอเมริกา ได้แก่ ยาเอแมนทาดีน(amantadine) ยาไรแมนทาดีน (rimantadine) ยาโอเซลทามิเวียร์(oseltamivir) และยาซานามิเวียร์(zanamivir)
ขณะที่เชื้อไวรัสไข้หวัดหมูส่วนใหญ่รักษาด้วยยาทั้งสี่ตัวนี้ได้ แต่เชื้อไวรัสไข้หวัดหมูตัวล่าสุดที่พบในคนนั้นดื้อต่อยาเอแมนทาดีน(amantadine) และยาไรแมนทาดีน(rimantadine)
ขณะนี้ศูนย์ควบคุมและป้องกันโรค (CDC) แนะนำให้ใช้ยาโอเซลทามิเวียร์ (oseltamivir) และยาซานามิเวียร์ (zanamivir) ในการรักษา และ/หรือ ป้องกันการติดเชื้อไข้หวัดหมู
ไข้หวัดหมูระบาดในหมูได้อย่างไร
คาดว่า เชื้อไวรัสไข้หวัดหมูจะแพร่กระจายระหว่างหมูที่ใกล้ชิดกันและอาจแพร่จากสิ่งของที่ปนเปื้อนไวรัสจากหมูที่ติดเชื้อนำไปใช้กับหมูที่ไม่ติดเชื้อ
หากหมูฝูงที่ติดเชื้อไข้หวัดหมูอยู่ตลอดกับฝูงที่ได้รับวัคซีนต้านไวรัสไข้หวัดหมู อาจมีหมูที่ติดเชื้อบ้างเป็นตัวๆไป หรืออาจแสดงอาการของโรคเพียงเล็กน้อย หรือไม่แสดงอาการเลยก็ได้
สัญญาณของโรคไข้หวัดหมูในหมู
ไข้ฉับพลัน ซึม ไอ มีน้ำมูก หรือน้ำตา จาม หายใจลำบาก ตาแดง หรืออักเสบ และไม่กินอาหาร
ไข้หวัดหมูในหมูพบบ่อยเพียงใด
เชื้อไวรัสไข้หวัดหมูสายพันธุ์เอชวันเอ็นวัน (H1N1) และสายพันธุ์เอชทรีเอ็นทู (H3N2) เป็นเชื้อประจำถิ่นที่ระบาดในหมูในสหรัฐอเมริกาและเป็นสิ่งที่โรงปศุสัตว์เกี่ยวกับหมูต้องจัดการอยู่ประจำ
การระบาดในหมูเกิดขึ้นปกติในเดือนที่อากาศหนาวขึ้น (พบบ่อยในช่วงปลายฤดูใบไม้ร่วงและฤดูหนาว) และบางครั้งเกิดในฝูงที่ความเสี่ยงต่อการติดเชื้อแล้วมีหมูตัวใหม่เข้ามา
มีการศึกษาหลายชิ้นพบว่า เชื้อไวรัสไข้หวัดหมูสายพันธุ์เอชวันเอ็นวัน (H1N1) เป็นเชื้อที่ระบาดทั่วไปในประชากรหมูทั่วทั้งโลกและสัตว์อื่นประมาณ 25% ตรวจพบแอนติบอดี(antibody) ที่บอกถึงว่า มีการติดเชื้อ
ปัจจุบันยังไม่มีวิธีแยกความแตกต่างของแอนติบอดีของหมูที่เกิดจากการได้รับวัคซีนกับแอนติบอดี ที่เกิดจากการติดเชื้อไวรัสไข้หวัดหมูเอชวันเอ็นวัน (H1N1 swine viruses) ขณะที่ไวรัสไข้หวัดหมูเอชวันเอ็นวันเป็นที่รู้กันว่ ามีการระบาดในหมูตั้งแต่ปี 1930
ส่วนไวรัสไข้หวัดหมูเอชทรีเอ็นทู (H3N2) ยังไม่มีการระบาดในหมูของสหรัฐอเมริกา จนกระทั่งปี 1998 เชื้อไวรัสเอชทรีเอ็นทู (H3N2) เริ่มระบาดในหมูเพราะเชื้อจากคนแพร่สู่หมู
ไวรัสไข้หวัดหมูเอชทรีเอ็นทู (H3N2)ในปัจจุบันมีความเกี่ยวข้องกันอย่างใกล้ชิดกับไวรัสเอชทรีเอ็นทู(H3N2)ในคน
ป้องกันโรคไข้หวัดหมูในคนได้อย่างไร
มีวัคซีนที่ให้ในหมูเพื่อป้องกันโรคไข้หวัดหมู แต่ยังไม่มีวัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดหมูสำหรับคน วัคซีนโรคไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาลของคนอาจช่วยป้องกันไวรัสเอชทรีเอ็นทู (H3N2) ของหมูได้บ้างบางส่วน แต่ไม่สามารถป้องกันไวรัสเอชวันเอ็นวัน (H1N1) ของหมูได้
หรือหากได้รับวัคซีนโรคไข้หวัดใหญ่แล้วติดเชื้อไข้หวัดหมู ก็อาจช่วยลดความรุนแรงของโรคลงได้
นอกจากนี้การปฏิบัติตนอย่างเหมาะสมดังต่อไปนี้อาจป้องกันการติดเชื้อได้
- รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ โดยเฉพาะผักสดและผลไม้สด
- ออกกำลังกายอย่างเหมาะสมและสม่ำเสมอ
- รักษาสุขอนามัยให้ดี เช่น หมั่นล้างมืออย่างถูกวิธีบ่อยๆ
- ไม่ใช้สิ่งของร่วมกับผู้อื่น
- พักผ่อนให้เพียงพอ
- หลีกเลี่ยงการไปอยู่ในสถานที่แออัด มีผู้คนจำนวนมาก
- งดการสูบบุหรี่และการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
- ฉีดวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาล
แต่หากมีอาการเจ็บป่วย ไข้สูง เจ็บคอ ปวดเมื่อยตามเนื้อตัว ท้องเสีย และมีประวัติเคยเดินทางไปในพื้นที่ที่มีการระบาดของไข้หวัดหมูมาไม่เกิน 7 วัน ก็อาจมีความเสี่ยงติดเชื้อได้
ในกรณีนี้ควรรีบกักตัวแยกจากผู้อื่น ป้องกันการแพร่กระจายของสารคัดหลั่ง สวมหน้ากากอนามัย และรีบไปพบแพทย์โดยด่วน
ดูแพ็กเกจฉีดวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ เปรียบเทียบราคา โปรโมชั่นล่าสุดจากโรงพยาบาลและคลินิกชั้นนำได้ที่นี่ หรือไม่พลาดทุกการอัปเดตแพ็กเกจต่างๆ เมื่อกดเป็นเพื่อนทางไลน์ @hdcoth และกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android
เป็นไข้หวัดใหญ่ชนิดเดียวกันในช่วงๆเวลาใกล้กันได้หรือไม่คะ