เชื้อไวรัสที่ก่อให้เกิดโรคไข้หวัดใหญ่มีหลากหลายสายพันธุ์ โดยสามารถแบ่งได้เป็น 3 ชนิดคือ ชนิดเอ (Type A) ชนิดบี (Type B) และชนิดซี (Type C)
ไข้หวัดใหญ่ 3 สายพันธุ์สำคัญ
ไข้หวัดใหญ่ชนิดเอและบี จะพบการระบาดตามช่วงฤดูกาลของทุกๆ ปี ส่วนไขัหวัดใหญ่ชนิดซี จะเป็นชนิดที่มีความรุนแรงน้อยกว่า และไม่นำไปสู่การระบาด
ฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่วันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 386 บาท ลดสูงสุด 61%
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!
ไข้หวัดใหญ่ชนิดเอ สามารถพบได้ในมนุษย์ สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม และสัตว์ปีกหลายสายพันธุ์ ส่วนชนิดบีและซีมักจะพบในมนุษย์เป็นหลัก
ไวรัสไข้หวัดใหญ่จะเกิดการกลายพันธุ์ (Mutation) อยู่เรื่อยๆ ในระยะเวลาเพียงปีเดียวก็สามารถเปลี่ยนแปลงไปมากจนระบบภูมิคุ้มกันของมนุษย์ต้องเรียนรู้ไวรัสชนิดนี้ใหม่อยู่ตลอด นั่นจึงเป็นสาเหตุที่เหตุใดจึงต้องฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ใหม่ในทุกๆ ปี
การเปลี่ยนแปลงนี้เรียกว่า "Antigenic drift หรือการเปลี่ยนแปลงพันธุกรรม"
ตัวอย่าง ไข้หวัดใหญ่ชนิดเอสามารถเปลี่ยนแปลงตัวเองได้อย่างรวดเร็ว เมื่อมีเชื้อไข้หวัดใหญ่มากกว่าหนึ่งสายพันธุ์เข้ามาติดเชื้อในเซลล์เดียวกัน จนเกิดการหลอมรวมกลายเป็นสายพันธุ์ย่อยชนิดใหม่
กระบวนการเกิดสายพันธุ์ย่อยชนิดใหม่นี้ก็คือ การเปลี่ยนแปลงพันธุกรรม Antigenic drift นั่นเอง โดยการกลายพันธุ์ของเชื้อไวรัสสามารถพบได้ในไข้หวัดใหญ่ทั้ง 3 ชนิด
เพื่อให้เป็นที่เข้าใจมากยิ่งขึ้น บทความนี้จะพาไปทำความรู้จักกับเชื้อไวรัสที่ก่อให้เกิดโรคไข้หวัดใหญ่ทั้ง 3 ชนิด พร้อมกับเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่อื่นๆ ดังนี้
ฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่วันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 386 บาท ลดสูงสุด 61%
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!
ไข้หวัดใหญ่ชนิดเอ (Type A)
ไข้หวัดใหญ่ชนิดเอ แบ่งชนิดออกตามประเภทของโปรตีนได้ 2 ชนิด ใช้ชื่อย่อว่า "H" และ "N" โปรตีนสองชนิดนี้จะพบอยู่บนผิวของไวรัส
ส่วนชนิดแยกย่อยของเชื้อเหล่านี้จะแบ่งย่อยลงอีกตามความแตกต่างของสายพันธุ์ และแต่ละสายพันธุ์ก็แตกต่างกันในด้านสปีชีส์ (Species) ของสัตว์ที่เชื้อไวรัสสามารถติดต่อได้ด้วย
นั่นรวมถึงความรุนแรงของอาการเจ็บป่วย ซึ่งบางสายพันธุ์ของไวรัสไข้หวัดใหญ่ชนิดเอก็ไม่ติดต่อในมนุษย์
ปลาย ค.ศ. 2014 กรมควบคุมและป้องกันโรคของสหรัฐอเมริกา (Centers for Disease Control and Prevention: CDC) มีรายงานที่น่าสนใจดังนี้
ไข้หวัดใหญ่ชนิดเอ ชนิดย่อย H3N2 เป็นสาเหตุหลักของโรคไข้หวัดใหญ่ที่พบมากที่สุดในสหรัฐอเมริกา โดยประมาณ 50% ของตัวอย่างไวรัสที่ได้เก็บมาเพื่อนำมาวิเคราะห์ในช่วงปลายเดือนพฤศจิกายน พบว่า ตรงกับชนิดย่อย H3N2 ที่เป็นส่วนประกอบในวัคซีนไข้หวัดใหญ่ประจำ ค.ศ. 2014-2015
อย่างไรก็ตาม เชื้อไวรัสที่ติดต่อในจำนวน 50% ของผู้ป่วยนั้นได้กลายพันธุ์ไปจากสายพันธุ์ H3N2 ที่เป็นส่วนประกอบของวัคซีน หมายความว่า ประสิทธิภาพของวัคซีนในการป้องกันเชื้อชนิดย่อยใหม่นี้มีความด้อยลง
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง
ไข้หวัดใหญ่ชนิดบี (Type B)
ไข้หวัดใหญ่ชนิดบีจะแบ่งชนิดตามประเภทสายพันธุ์และตระกูล แทนการแบ่งตามชนิดย่อยและสายพันธุ์ แม้ว่าไข้หวัดใหญ่ชนิดบีจะพบได้ไม่บ่อยเท่ากับชนิดเอ แต่ก็ทำให้เกิดอาการเจ็บป่วยร้ายแรงได้เช่นเดียวกัน
ทั้งนี้ความสามารถในการป้องกันของวัคซีนไข้หวัดใหญ่ประจำปีจะครอบคลุมไปถึงไวรัสชนิดบี ได้ประมาณ 1 หรือ 2 ชนิด มีรายละเอียดดังนี้
- วัคซีนไข้หวัดใหญ่สามสายพันธุ์ (Trivalent vaccine) สามารถป้องกันไวรัสชนิดบี ได้เพียง 1 ชนิด
- วัคซีนไข้หวัดใหญ่ 4 สายพันธุ์ (Quadrivalent vaccine) จะป้องกันไวรัสชนิดบีได้ถึง 2 ชนิด
ไข้หวัดใหญ่ชนิดซี (Type C)
ไข้หวัดใหญ่ชนิดซี มักจะทำให้เกิดการติดเชื้อบริเวณทางเดินหายใจของวัยเด็กเป็นส่วนใหญ่ มีอาการไม่รุนแรงและเชื่อว่าไม่ทำให้เกิดการระบาด
ด้วยเหตุนี้ไวรัสไข้หวัดใหญ่ชนิดซี จึงไม่ถูกรองรับอยู่ในวัคซีนไข้หวัดใหญ่ประจำปีที่มีอยู่ทั่วไป อีกทั้งไข้หวัดใหญ่ชนิดซียังมีการเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรมน้อยและมีการกลายพันธุ์ช้ากว่าชนิดเอและบี
ไข้หวัดใหญ่ H1N1 (ไข้หวัดหมู)
ไข้หวัดใหญ่ H1N1 หรือไข้หวัดหมู เป็นไข้หวัดใหญ่อีกชนิดที่พบมากในหมู โดยทั่วไปแล้วมักจะไม่ติดต่อมาสู่คน แต่สามารถเกิดการติดต่อขึ้นได้ หากมีการสัมผัสกับหมูที่ติดเชื้อ หรือสัมผัสสิ่งแวดล้อมที่มีเชื้อไวรัสนี้อยู่ ซึ่งจะก่อให้เกิดการติดต่อจากคนสู่คนภายหลัง
ค.ศ.2009 องค์การอนามัยโลก (World Health Organization: WHO) ได้ประกาศให้ไข้หวัดใหญ่ H1N1 เป็นโรคระบาดระดับโลก เนื่องจากอัตราการติดเชื้อ H1N1 เพิ่มสูงขึ้นทั่วโลก และได้ยุติลงการยกระดับลงในค.ศ.2010
เชื้อ H1N1 ยังคงพบได้เช่นเดียวกับเชื้อไข้หวัดใหญ่ที่ระบาดตามฤดูกาล ทั้งยังถูกรวมเข้าไปในการรองรับของวัคซีนไข้หวัดใหญ่ประจำปีด้วย สำหรับอาการของไข้หวัดใหญ่ H1N1 นั้น จะคล้ายกับอาการของไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาล และสามารถพบได้ทั้งอาการขั้นเล็กน้อยไปจนถึงขั้นรุนแรง
ไข้หวัดใหญ่ H5N1 (ไข้หวัดนก)
ไข้หวัดใหญ่ H5N1 เป็นสายพันธุ์หนึ่งของไข้หวัดใหญ่ชนิดเอ มีนกน้ำเป็นพาหะหลัก เช่น เป็ด ห่าน และสามารถติดต่อมายังสัตว์ปีกเลี้ยง เช่น ไก่ ได้อีกด้วย
เชื้อไข้หวัดนกชนิดหนึ่งที่มีชื่อเรียกว่า "Highly pathogenic avian influenza" เป็นเชื้อชนิดร้ายแรงที่สามารถฆ่าสัตว์ปีกที่ติดเชื้อได้ภายใน 48 ชั่วโมง โดยเชื้อ highly pathogenic avian influenza สามารถติดต่อมาสู่คนได้
ปัจจุบันยังมีรายงานจำนวนผู้ติดเชื้อไข้หวัดนกอยู่นับร้อย รวมถึงยอดผู้เสียชีวิตอีกจำนวนหนึ่ง ทั้งนี้การติดเชื้อในมนุษย์จะพบมากในแถบเอเชียตะวันออก และบางส่วนพบในแถบยุโรปตะวันออกกับแอฟริกาเหนือ
สำหรับการถ่ายทอดเชื้อมาสู่มนุษย์นั้นเชื่อว่า เกิดจากการที่มนุษย์สัมผัสกับสัตว์ปีกติดเชื้อที่ยังมีชีวิต หรือตายแล้ว เชื้อไวรัสชนิดนี้ไม่สามารถติดต่อได้ผ่านทางการรับประทานอาหารที่ปรุงสุก
สาเหตุที่มีความกังวลเชื้อไวรัส H5N1 อย่างมาก เนื่องจากสัตว์ปีกเป็นที่นิยมสำหรับการบริโภคในหลายๆ ประเทศนั่นเอง อีกทั้งมนุษย์ยังไม่มีภูมิต้านทานต่อไวรัสชนิดนี้ จึงทำให้การติดเชื้อในมนุษย์จะมีอาการเจ็บป่วยรุนแรงกว่าการติดเชื้อไข้หวัดใหญ่ชนิดอื่นๆ รวมถึงมีอัตราการเสียชีวิตที่สูงกว่าด้วย
แม้ไข้หวัดใหญ่จะมีมากมายหลายสายพันธุ์และอาจมีการกลายพันธุ์ หรือมีการค้นพบใหม่อีกเรื่อยๆ แต่เราทุกคนสามารถป้องกันตนเองให้ห่างไกลจากโรคนี้ได้ ด้วยวิธีต่อไปนี้
- รับประทานอาหารที่มีประโยชน์
- ดื่มน้ำสะอาดให้เพียงพอ
- พักผ่อนให้เพียงพอ
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
- รักษาสุขอนามัยส่วนบุคคลให้ดี เช่น ไม่ใช้สิ่งของร่วมกับผู้อื่น ล้างมือให้สะอาดบ่อยๆ
- ฉีดวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ทุกปี
ในกรณีที่เกิดการระบาดของไข้หวัดชนิดใดก็ตาม ให้ปฏิบัติตามคำแนะนำของหน่วยงานสาธารณสุขที่น่าเชื่อถือได้อย่างเคร่งครัด
ดูแพ็กเกจฉีดวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ เปรียบเทียบราคา โปรโมชั่นล่าสุดจากโรงพยาบาลและคลินิกชั้นนำได้ที่นี่ หรือไม่พลาดทุกการอัปเดตแพ็กเกจต่างๆ เมื่อกดเป็นเพื่อนทางไลน์ @hdcoth และกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android
