ประจำเดือนล่าสุดมา วันที่ 15 กุมภาค่ะ แล้วมีอะไรกับแฟน วันที่ 1 มีนา แล้ววันที่ 7 มีนา ก็มีเลือดมาแต่ไม่แน่ใจว่าเป็นปจด. หรือเลือดล้างหน้าเด็กค่ะ เพราะสีของเลือดดูต่างจากสีปจด.ทุกรอบค่ะ คือสีเลือดจะจางกว่าที่ผ่านมา เป็นเหมือนเลือดที่ผสมกันมากับตกขาวใสใสค่ะ มาไม่น้อย แต่ก็มาไม่มากเท่าทุกรอบที่เคยเป็น วันนี้วันที่8 มีนา เลือดที่มาก็น้อยลงมากเหมือนจะหายวันนี้แหละค่ะ เลยอยากถามคุณหมอว่าโอกาสเสี่ยงว่าจะตั้งครรภ์มีมากมั๊ยคะ

1. มีการรับประทานยาคุมฉุกเฉินหรือไม่คะ
2. ตามปกติประจำเดือนมาทุก ๆ กี่วัน และมาตรงสม่ำเสมอหรือไม่คะ
3. เลือดที่ออก มากขนาดที่ต้องใช้ผ้าอนามัยหรือไม่คะ

ถ้าประจำเดือนมาตรงสม่ำเสมอ และมีรอบประจำเดือนประมาณ 30-31 วัน วันที่มีเพศสัมพันธ์ก็อยู่ในช่วงที่อาจมีไข่ตกนะคะ นั่นคือมีความเสี่ยงที่จะตั้งครรภ์ได้ค่ะ

ลักษณะของเลือดที่เป็น "เลือดล้างหน้าเด็ก" จะเกิดในช่วงที่ไข่ที่ผสมกับอสุจิฝังตัวที่เยื่อบุมดลูก แล้วเกิดการฉีกขาดเล็กน้อยของหลอดเลือดฝอยบริเวณนั้น เลือดที่ออกจึงอาจมีเพียงกะปริบกะปรอย เล็กน้อยติดซึมกางเกงชั้นใน ไม่ได้มีปริมาณมากหรือมาต่อเนื่องกัน เพราะไม่ได้มีการหลุดลอกของเยื่อบุมดลูกออกมาเหมือนเวลาที่เป็นประจำเดือนค่ะ

ส่วนการที่ประจำเดือนมาน้อยหรือสีจางกว่าปกติ ก็อาจเกิดขึ้นได้ค่ะ ขึ้นกับหลาย ๆ ปัจจัย เช่น ความเครียดและฮอร์โมนที่อาจทำให้มีการหนาตัวไม่มากของเยื่อบุมดลูก เมื่อหลุดลอกมาเป็นประจำเดือนก็เลยมีปริมาณน้อยกว่าปกติ ภาวะซีดหรือขาดสารอาหารที่อาจทำให้ความเข้มข้นของเลือดไม่มาก สีประจำเดือนก็อาจจะจางกว่าปกติได้ แต่เมื่อพิจารณาเรื่องปริมาณ ประจำเดือนจะมีปริมาณมากกว่าเลือดกะปริบกะปรอยค่ะ เพราะไม่ได้เป็นแค่เพียงการฉีกขาดเล็กน้อย แต่เป็นการหลุดลอกของเยื่อบุมดลูก นอกจากนั้นก็จะมีการออกมาต่อเนื่อง ไม่ใช่ลักษณะหยดซึมแล้วหายไป หรือออกมานาน ๆ ครั้ง

อย่างไรก็ตาม หากไม่มั่นใจว่าเลือดที่ออกนี้เป็นประจำเดือนจริงหรือไม่ หรือเพื่อความชัดเจน แนะนำให้รอตรวจการตั้งครรภ์ดีกว่าค่ะ สามารถตรวจด้วยชุดทดสอบการตั้งครรภ์ทางปัสสาวะได้ภายหลังมีเพศสัมพันธ์ไปแล้วอย่างน้อย 14 วันนะคะ เพื่อให้เห็นผลที่ชัดเจนและเชื่อถือได้ โดยตรวจในตอนเช้าหลังตื่นนอนค่ะ

ต้องดูก่อนว่ามี "รอบประจำเดือน" กี่วันค่ะ โดยนับระยะห่างจากวันแรกที่มีประจำเดือนในแต่ละครั้ง เช่น สมมติว่าเดือนมกราคมมีประจำเดือนวันที่ 15 และเดือนกุมภาพันธ์มีประจำเดือนวันที่ 15 ก็จะเป็นรอบประจำเดือนเท่ากับ 31 วัน (รอบประจำเดือนตามธรรมชาติของคนที่ไม่ได้ใช้ยาคุมกำเนิด อาจมีตั้งแต่ 21 - 35 วันค่ะ)

ถ้าดูย้อนหลังหลาย ๆ เดือนแล้ว พบว่ารอบประจำเดือนเท่าเดิมตลอด ก็จะคาดการณ์ได้ว่าไข่น่าจะตกประมาณกึ่งกลางของรอบประจำเดือนค่ะ เช่น รอบประจำเดือน 31 วัน ไข่จะตกประมาณวันที่ 15 - 16 นับจากวันที่มีประจำเดือนวันแรก ดังนั้น นับจาก 15 กุมภาพันธ์ ก็อาจจะมีไข่ตกวันที่ 1 - 2 มีนาคมนั่นเอง (วันที่คาดการณ์ไว้เป็นเพียงการคาดคะเนนะคะ อาจมีไข่ตกจริงตามนั้นหรือไม่ก็ได้)

แต่ถ้าดูย้อนหลังหลาย ๆ เดือนแล้วพบว่า รอบประจำเดือนไม่ค่อยเท่าเดิม น้อยบ้าง มากบ้าง อย่างนี้จะคาดการณ์วันไข่ตกได้ยากค่ะ เพราะถือว่ามีแนวโน้มจะคลาดเคลื่อนได้ง่าย

ถ้าไม่ได้ป้องกันด้วยวิธีใดเลย ก็มีโอกาสตั้งครรภ์ได้ตามปกติของผู้ที่ไม่ได้คุมกำเนิด คือ ประมาณ 85% ค่ะ

หากประจำเดือนมาตรงตามรอบปกติทุก ๆ 28 วันตามที่ผู้ถามกล่าว ล่าสุดก็ควรจะมีประจำเดือนมาประมาณวันที่ 6 มีนาคม แต่การที่ผู้ถามตั้งคำถามนี้ในวันที่ 11 มีนาคม ก็น่าจะเพราะผู้ถามยังไม่มีประจำเดือนมาในเดือนนี้ใช่มั้ยคะ

เมื่อมีความเสี่ยงที่จะตั้งครรภ์ และไม่มีประจำเดือนมาตามรอบปกติ แนะนำให้ตรวจการตั้งครรภ์เพื่อความชัดเจนค่ะ โดยใช้ชุดทดสอบการตั้งครรภ์ทางปัสสาวะ ตรวจในตอนเช้าหลังตื่นนอน ห่างจากวันที่มีเพศสัมพันธ์ครั้งล่าสุดอย่างน้อย 14 วันนะคะ

การหลั่งนอกมีโอกาสตั้งครรภ์ได้ 22% ค่ะ

ถ้าเทียบกับการใช้ถุงยางที่ถูกต้องและไม่รั่วซึมหรือฉีกขาดที่จะมีโอกาสตั้งครรภ์เพียง 2% ก็จะเห็นได้ว่าผู้ถามมีความเสี่ยงสูงกว่ามากที่อาจเกิดการตั้งครรภ์นะคะ

แต่เนื่องจากผู้ถามมีรอบประจำเดือนไม่สม่ำเสมอ จึงบอกได้ยากว่าจะมีไข่ตกในช่วงใด และถ้าไม่มีการตั้งครรภ์ ประจำเดือนรอบหน้าควรจะมาในช่วงวันที่เท่าไหร่

ดังนั้น...

1. ถ้ากังวลเรื่องการตั้งครรภ์ หรือถ้ารอนานแล้วยังไม่มีประจำเดือนมา แนะนำให้งดมีเพศสัมพันธ์ไปก่อน แล้วตรวจการตั้งครรภ์ด้วยชุดทดสอบทางปัสสาวะ ในตอนเช้าหลังตื่นนอน ห่างจากวันที่มีเพศสัมพันธ์ครั้งล่าสุดอย่างน้อย 14 วันนะคะ

2. ถ้าประจำเดือนมาแล้ว แนะนำให้ไปพบสูตินรีแพทย์ เพื่อตรวจเพิ่มเติม หาสาเหตุที่ทำให้ประจำเดือนมาไม่ปกติ และพิจารณาการรักษาที่เหมาะสม

3. รวมถึง ควรปรึกษาสูตินรีแพทย์เพื่อพิจารณาวิธีคุมกำเนิดที่มีประสิทธิภาพสูง, ปลอดภัย และเหมาะสมกับผู้ถาม ในกรณีที่คาดว่าจะมีเพศสัมพันธ์อีกเรื่อย ๆ แต่ยังไม่พร้อมจะมีบุตร และแฟนไม่ต้องการใช้ถุงยางอนามัยค่ะ

หากต้องการลดความเสี่ยงของการตั้งครรภ์ จากการมีเพศสัมพันธ์ในวันที่ 22 สิงหาคม สามารถรับประทานยาคุมฉุกเฉินได้ค่ะ โดยรับประทานทันที หรือเร็วที่สุดในวันนี้

และรับประทานแบบครบขนาดในครั้งเดียวได้นะคะ นั่นคือ ถ้าใช้ยี่ห้อที่มีแผงละ 2 เม็ด ก็รับประทาน 2 เม็ดพร้อมกันในครั้งเดียว หรือถ้าใช้ยี่ห้อที่มีแผงละ 1 เม็ด ก็รับประทานเม็ดเดียวครั้งเดียว

หากใช้เร็วและครบขนาด อาจช่วยลดความเสี่ยงลงมาเป็น 15% ได้ค่ะ

ส่วนการมีเพศสัมพันธ์ในวันที่ 8 สิงหาคม เนื่องจากผ่านมาเกิน 120 ชั่วโมงแล้ว จึงไม่สามารถป้องกันฉุกเฉินได้แล้วนะคะ ผู้ถามจึงมีความเสี่ยง 22% ตามผลป้องกันของวิธีหลั่งนอกค่ะ

หลังจากนี้ แนะนำให้งดมีเพศสัมพันธ์ไปก่อน แล้วรอตรวจการตั้งครรภ์ตามที่กล่าวไปข้างต้นนะคะ

และแม้จะไม่ตั้งครรภ์ ก็ควรไปพบสูตินรีแพทย์เพื่อตรวจรักษาปัญหาประจำเดือนมาไม่ปกติ ซึ่งในกรณีที่ต้องการคุมกำเนิดด้วย คุณหมอจะแนะนำวิธีคุมกำเนิดที่เหมาะสมให้กับผู้ถามเองค่ะ

เนื่องจากไม่มั่นใจว่าเลือดที่ออกมาทั้งสองรอบนั้นเป็นประจำเดือนจริง ๆ หรือเป็นเลือดที่ออกผิดปกติจากสาเหตุอื่น ดังนั้น เมื่อผู้ถามมีเพศสัมพันธ์โดยป้องกันด้วยวิธีที่มีประสิทธิภาพต่ำ (ไม่ว่าจะเป็นการนับวันปลอดภัย "หน้า 7 - หลัง 7", การหลั่งนอก และการใช้ยาคุมฉุกเฉินแทนวิธีคุมกำเนิดปกติ) จึงถือว่ามีความเสี่ยงที่จะตั้งครรภ์ได้มากกว่าที่ควรจะเป็นนะคะ

ดังนั้น แนะนำว่า...

1. ควรใช้ชุดทดสอบการตั้งครรภ์ทางปัสสาวะ ตรวจในตอนเช้าหลังตื่นนอน ปัสสาวะแรกของวัน ห่างจากวันที่มีเพศสัมพันธ์ครั้งล่าสุดอย่างน้อย 14 วัน เพื่อให้ทราบผลชัดเจนว่ามีการตั้งครรภ์หรือไม่

2. ถ้าไม่มีประจำเดือนมาติดต่อกันตั้งแต่ 3 เดือนขึ้นไปทั้งที่ไม่ได้ตั้งครรภ์ หรือมีปัญหาประจำเดือนมาไม่ปกติอยู่เรื่อย ๆ ควรไปพบสูตินรีแพทย์เพื่อตรวจเพิ่มเติมหาสาเหตุที่แท้จริงและพิจารณาการรักษาที่เหมาะสมนะคะ

ขอบคุณสำหรับข้อมูลเพิ่มเติมค่ะ

ไม่ว่าผู้ถามจะคาดว่าวันที่มีเพศสัมพันธ์จะอยู่ในช่วง "หน้า 7 - หลัง 7" หรือไม่ (ถ้าเทียบจากประจำเดือนในรอบก่อน ๆ) วิธีป้องกันที่ใช้ ได้แก่ การหลั่งนอก และการใช้ยาคุมฉุกเฉินแทนวิธีคุมกำเนิดปกติ ก็เป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพต่ำค่ะ จึงเสี่ยงที่จะตั้งครรภ์ได้มากกว่าหลายเท่า หากเทียบกับการใช้ถุงยางอนามัยอย่างถูกต้องและไม่รั่วซึมหรือฉีกขาด

และแม้ว่าการรับประทานยาคุมฉุกเฉินใกล้เคียงวันที่คาดว่าจะมีประจำเดือนมา (ถ้าประจำเดือนของผู้ถามจะมาตรงเวลาตามรอบล่าสุด) อาจทำให้ประจะเดือนเลื่อนช้าออกไปบ้าง แต่ก็เพียงเล็กน้อย ไม่กี่วันนะคะ

ดังนั้น ถ้ารอนานแล้วยังไม่มีประจำเดือนมา (ต้องเป็นประจำเดือนจริง ๆ นะคะ ไม่ใช่เลือดกะปริบกะปรอยที่เป็นผลข้างเคียงจากยาคุมฉุกเฉินซึ่งอาจพบภายใน 7 วันหลังรับประทาน) ก็ควรใช้ชุดทดสอบการตั้งครรภ์ทางปัสสาวะ ตรวจในตอนเช้าหลังตื่นนอน ปัสสาวะแรกของวัน ห่างจากวันที่มีเพศสัมพันธ์ครั้งล่าสุดอย่างน้อย 14 วันค่ะ

และถ้าไม่มีประจำเดือนมาติดต่อกันตั้งแต่ 3 เดือนขึ้นไปทั้งที่ไม่ได้ตั้งครรภ์ หรือมีปัญหาประจำเดือนมาไม่ปกติอยู่เรื่อย ๆ ควรไปพบสูตินรีแพทย์เพื่อตรวจเพิ่มเติมหาสาเหตุที่แท้จริงและพิจารณาการรักษาที่เหมาะสมนะคะ

ยาคุมไม่ได้ทำให้มีบุตรยากเมื่อหยุดใช้ค่ะ

ดังนั้น หากผู้ถามกังวลว่าจะมีปัญหาใด ๆ ที่ทำให้มีบุตรยาก เนื่องจากไม่สามารถตั้งครรภ์ได้ตามที่ต้องการในเวลาที่ผ่านมา แนะนำให้ผู้ถามและสามีไปพบแพทย์เพื่อตรวจเพิ่มเติมหาสาเหตุที่แท้จริงและพิจารณาการรักษาที่เหมาะสมนะคะ

การใช้ถุงยางอนามัย เป็นทางเลือกที่ดีในการป้องกันการตั้งครรภ์ค่ะ เพราะถ้าใช้ถูกต้อง และตรวจสอบแล้วว่าไม่รั่วซึมหรือฉีกขาด ก็มีโอกาสตั้งครรภ์เพียงแค่ 2% ซึ่งถือว่าน้อยมากจนไม่น่าจะกังวล และยังช่วยป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้อีกด้วยนะคะ

ปริมาณประจำเดือนในแต่ละรอบเดือนอาจแตกต่างกันได้บ้างค่ะ อย่างไรก็ตาม ประจำเดือนปกติควรจะมีปริมาณมากจนชุ่มผ้าอนามัย 2 - 3 แผ่น/วัน, มาต่อเนื่องกัน 3 - 7 วัน และมาตรงตามรอบปกติเดิม หรือคลาดเคลื่อนไม่มาก ซึ่งถ้ามีประจำเดือนมาตรงตามลักษณะที่กล่าวไปนี้แล้ว ก็หมายถึงไม่มีการตั้งครรภ์แล้วนะคะ

แต่ถ้าผู้ถามไม่มั่นใจ ก็สามารถตรวจให้ชัดเจนได้ค่ะ โดยใช้ชุดทดสอบการตั้งครรภ์ทางปัสสาวะ ตรวจในตอนเช้าหลังตื่นนอน ห่างจากวันที่มีเพศสัมพันธ์ครั้งล่าสุดอย่างน้อย 14 วันนะคะ

ถ้าเลือดที่ออกมาในวันที่ 25 กันยายนเป็นประจำเดือนจริง ๆ ก็ถือว่าการมีเพศสัมพันธ์ในวันที่ 21 กันยายนไม่ได้ทำให้ตั้งครรภ์แล้วค่ะ และถ้าผู้ถามไม่มีเพศสัมพันธ์อีกเลยก็ถือว่าไม่มีความเสี่ยงที่จะตั้งครรภ์แล้วนะคะ

อย่างไรก็ตาม ถ้าไม่มั่นใจว่าเลือดที่ออกมาในวันที่ 21 กันยายนเป็นประจำเดือนจริง ๆ โดยเฉพาะ ถ้าที่ผ่านมาผู้ถามมีประจำเดือนมาตรงเวลาสม่ำเสมอ แต่ในเดือนนี้กลับไม่มีประจำเดือนมาตามรอบปกติเดิม ก็ควรตรวจการตั้งครรภ์ให้ชัดเจน

โดยใช้ชุดทดสอบการตั้งครรภ์ทางปัสสาวะ ตรวจในตอนเช้าหลังตื่นนอน ห่างจากวันที่มีเพศสัมพันธ์ครั้งล่าสุดอย่างน้อย 14 วัน ถ้าใช้ชุดทดสอบถูกวิธี และตรวจในเวลาที่เหมาะสม เมื่อได้ผลตรวจเป็น 1 ขีด ก็เชื่อมั่นได้มากกว่า 99% ว่าไม่มีการตั้งครรภ์ค่ะ

อาการดังกล่าวไม่ใช่ตัวชี้วัดว่าจะมีการตั้งครรภ์หรือไม่ตั้งครรภ์นะคะ

อาการที่ควรสงสัยว่าอาจมีการตั้งครรภ์ ก็คือการที่ไม่มีประจำเดือนมาค่ะ ดังนั้น เมื่อยังไม่ถึงเวลาที่ควรจะมีประจำเดือนมาตามรอบปกติของผู้ถาม ก็แนะนำให้รอดูไปก่อนนะคะ

ถ้าไม่มีประจำเดือนมา หรือถ้าผู้ถามกังวลมาก สามารถใช้ชุดทดสอบการตั้งครรภ์ทางปัสสาวะ ตรวจในตอนเช้าหลังตื่นนอน ห่างจากวันที่มีเพศสัมพันธ์ครั้งล่าสุดอย่างน้อย 14 วันได้ค่ะ