สวัสดีค่ะคุณหมอ พอดีได้ไปตรวจสุขภาพมา ซึ่งผลเลือดทุกอย่างดีหมด ทีนี้ผลการ X-Ray มีอาการน่าสงสัยจะเป็น TB ค่ะ แต่ว่าตัวดิฉันเองไม่ได้มีอาการอื่นๆเลย ไม่มีอาการไอ ไม่มีไข้ ไม่มีเสมหะ หลังจากได้ไปหาข้อมูลเพิ่มเติมมา เห็นว่า TB จะมีระยะเริ่มต้นที่ไม่แสดงอาการ และไม่ติดต่อ เลยไม่แน่ใจว่าจะเป็นไปได้ไหมว่าจะอยู่ในระยะนี้คะ (แต่ X-Ray เจอการอักเสบที่ปอดบน) ตัวคุณหมอที่ตรวจแจ้งว่า บอกไม่ได้ว่าเป็น TB 100% เพราะไม่มีอาการบ่งชี้อื่นๆ แต่อย่างไรก็ตามอยากให้รับการรักษาไปเลย เพราะอายุยังน้อย ​(28 ปี) ซึ่งจะต้องทานยาเป็นเวลา 6 เดือน แต่ดิฉันค่อยข้างกังวล เพราะตัวยาเองก็มีผลข้างเคียงค่อนข้างมาก และมีพิษกับตับด้วย จึงอยากเรียนถามความเห็นคุณหมอเพิ่มเติมทั้งเรื่องการวินิจฉัย และแนวทางการรักษาค่ะ หรือว่าควรไปตรวจขอ Second Opinion หรือไม่ ขอบคุณค่ะ

ผู้ป่วยวัณโรคส่วนใหญ่มักมาพบแพทย์ด้วยอาการไอ ไข้ต่ำๆ น้ำหนักลด รวมทั้งเบื่ออาหาร นานกว่า3อาทิตย์ หากไม่มีอาการเหล่านี้ เช่นอาจมีเฉพาะอาการไอ อาจคิดถึงโรคอื่นได้เช่น ภูมิแพ้ หอบหืด กรดไหลย้อนเป็นต้น แต่ต้องมีอาการอย่างอื่นที่เข้าได้กับโรคนั้นๆด้วย

การตรวจร่างกายของผู้ป่วยวัณโรคนั้นอาจจะพบความผิดปกติหรือไม่ก้ได้ หากสงสัยแพทย์มักจะส่งเพื่อทำx-ray ปอด เพื่อดูความผิดปกติในปอด ส่วนใหญ่มักพบการอักเสบและผิดปกติที่ปอดด้านขวาบน แสดงถึงผู้เคยเคยได้รับเชื้อวัณโรคมากแล้ว แต่ก้ต้องแยกจากโรคอื่นๆ ที่อาจเกิดความผิดปกติปอดได้เช่น การติดเชื้อราในปอด ปอดอักเสบจากสาเหตุอื่นๆ เป็นต้น

นอกจากนี้การส่งตรวจเสมหะเพื่อเพาะเชื้อ3วัน อาจให้ผลได้ทั้งบวกและลบในผู้ป่วยวัณโรค ซึ่งไม่ค่อยมีความแน่นอนเท่าใด

หากแพทย์สงสัยการติดเชื้อในผู้ป่วย ควรอธิบายให้เข้าใจและสามารถเริ่มให้การรักษาด้วยสูตรยาวัณโรคนาน6เดือนได้เลยครับ แต่ควรนัดคนไข้มาติดตามผลข้างเคียงในช่วง2อาทิตย์แรกก่อน และนัดอีกครั้ง2เดือนเพื่อดูผลลัพธ์ภายหลังเริ่มการรักษา หากมีอาการดีขึ้น ผลเอกซเรย์ดีขึ้น แสดงว่าคนไข้เป็นวัณโรคครับ และควรรับการรักษาให้ครบ6เดือนต่อไปเพื่อป้องกันกลายเป็นเชื้อวัณโรคดื้อยา

หากไม่แน่ใจอาจลองไปตรวจ second opnion ได้ครับ
การตรวจวินิจฉัยว่าเป็นวัณโรคนั้นแพทย์ อาจต้องตรวจเพิ่มเติมหลายอย่างหากไม่แน่ใจ และคนไข้ ไม่มีอาการผิดปกติ แต่ ผลเอกซเรย์ปอดผิดปกติ คล้ายวัณโรค
การตรวจเพิ่มมเติม เช่น
การตรวจเลือด เป็นการตรวจที่จะช่วยให้แพทย์ทราบว่าผู้ป่วยมีเชื้อวัณโรคในร่างกายหรือไม่ อีกทั้งยังช่วยยืนยันได้อีกว่าเชื้อวัณโรคนั้นอยู่ในระยะแฝงหรือระยะแสดงอาการ
การตรวจเสมหะ เมื่อการเอกซเรย์ปอดยีนยันผลได้แล้ว แพทย์จะสั่งตรวจเสมหะเพิ่มเติมโดยวิธีตรวจเชื้อด้วยการส่องกล้องจุลทรรศน์ ซึ่งเป็นวิธีการตรวจแบบพื้นฐานที่สามารถระบุเชื้อวัณโรคได้ครับ
การตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ และการอัลตราซาวด์ การตรวจด้วยวิธีซีทีสแกน MRI หรืออัลตราซาวด์จะช่วยให้แพทย์สามารถเห็นความผิดปกติที่เกิดขึ้นจากการติดเชื้อวัณโรคตามอวัยวะต่าง ๆ ได้ครับ