เมื่อปลายปีแล้วบริษัทได้มีการจัดตรวจสุขภาพประจำปี ผลเอกซเรย์พบฝ้าขาวตามรูป จึงไป รพ. เอกชนแห่งหนึ่งที่มีประกันกลุ่มของบริษัท หมอวินิสัยว่าเป็น "วัณโรค" ก็ได้รักษา กินยา(9 เดือน) ตามหมอสั่ง มีการเอกซเรย์ตามกำหนดภายหลังจากเริ่มทานยาได้ 3 เดือน ผลออกมาหมอว่าดีขึ้น รอยฝ้าขาวเล็กลง ก็ได้ทานยามาเรื่อยๆ ตามกำหนดเอกซเรย์อีกในเดือนที่ 6 ผลออกมารอยฝ้าขาวไม่เล็กลง(จาก 3 เดือนแรก) หมอจึงจะทำเรื่องให้เข้า CT Scan เพื่อให้รู้ว่าเป็นโรคอะไรกันแน่ คำถามคือ นอกจากจะเป็น "วัณโรค" แล้ว ยังสามารถเป็นโรคอะไรอีกคะ ถ้าดูจากแผ่นเอกซเรย์ ตอนนี้กลัว กังวน มากเลยคะ เพราะตอนแรกก็ดีใจว่าทานยาอีกแค่ 3 เดือนก็จะหายแล้ว

สวัสดีครับ ถ้าจากแผ่น x ray เบื้องต้นจะพบว่าเป็นรอย แบบ มี infiltration ที่ ปอดด้านบน ซ้าย ซึ่ง การรักษาในโรคแรกคือ คิดถึง วัณโรคปอดครับ รักษาโดยการกินยาฆ่าวัณโรคดังที่คุณหมอท่านแรกบอกนะครับ แต่ลักษณะ ดังกล่าวอาจจะเกิดจากการที่ปอดติดเชื้อ แบคทีเรีย หรือ การติดเชื้อราได้ครับ ซึ่งโดยปกติแล้วเชื้อวัณโรคสามารถ ทำให้เกิด อาการแทรกซ้อนตามมาได้ครับ คือ เกิดเป็นแผลที่ปอดบริเวณที่ติดเชื้อ ซึ่งจะทำให้ปอดเป็นรูเและเกิดกลายเป็นหนองค้างอยู่ในโพรงปอดได้ครับ
เพราะฉะนั้นคุณหมอผู้รักษาจึงทำการส่งตรวจ CT chest เพิ่มเติมครับ เพราะจะสามารถบอกรายละเอียดได้ดีกว่า x ray แผ่นครับ
สำหรับคำแนะนำนะครับ คือ กินยาวัณโรคให้ต่อเนื่องไปก่อนครับ อย่าขาดยา และ รอฟังผล CT chest ครับ จะได้รักษากันต่อเนื่องต่อไปครับ

โดยปกติหากเป็นฝ้าขาวในปอดนั้นจะต้องดูลักษณะของฟ้าขาวว่ามีหน้าตาเป็นอย่างไร และตำแหน่งอยู่บริเวณใดจึงจะวินิจฉัยได้ว่า สงสัยเป็นโรคอะไร. หากพบได้บ่อยก็เช่นโรควัณโรค โรคมะเร็งปอด หรือติดเชื้ออื่นๆได้เช่นกันค่ะ หรือโรคในกล่มภูมิคุ้มกันผิดปกติ ทำให้มีรอยโรคในปอดได้เช่นกันค่ะ ทั้งนี้ทั้งนั้นต้องดูอาการอื่นๆประกอบเช่น มีไอเรื้อรัง ไอเป็นเลือด เบื่อน้ำหนัก มีไข้หรือไม่ค่ะ ซึ่งการทำ ct scan จะให้ผลที่ขัดเจนกว่า x-ray ปอดธรรมดาค่ะ

เท่าที่ดูจากฟิล์ม ลักษณะฟิล์มเป็นรอยฝ้าขาวที่ปอดด้านบน และมีลักษณะคล้ายโพรง (cavity) เป็นลักษณะที่คิดถึงเชื้อวัณโรคปอดมากที่สุดค่ะ
ซึ่งตัวเชื้อวัณโรคนี้จะไปทำลายเนื้อปอดบริเวณที่ก่อโรค จึงเกิดเป็นลักษณะคล้ายผังผืดหรือแผลเป็น(scar) ซึ่งผังผืดนี้จะคงอยู่ไปตลอดไม่หายไปทั้งหมด เหมือนเป็นแผลเป็นของเนื้อปอด การที่รอยโรคไม่จางลง อาจเกิดจากร่องรอยแผลเป็นของวัณโรค หรือเกิดจากมีเชื้อดื้อยา หรือมีการติดเชื้ออื่นๆแทรกซ้อนได้

การวินิจฉัยโรคมะเร็งปอด ไม่สามารถวินิจฉัยได้จากเอกซเรย์ธรรมดาเพียงอย่างเดียวค่ะ เพราะหน้าตาของมะเร็งจากฟิล์มธรรมดานั้นไม่ได้เฉพาะเจาะจง การทำ CT อาจจะช่วยแยกโรคได้
คิดว่าถ้าหากเป็นมะเร็ง รอยโรคไม่น่าจะจางลง หรือตอบสนองต่อยาวัณโรคนะคะ และอาจจะกระจายพบหลายจุดมากขึ้น เนื่องจากตรวจพบมาหลายเดือนแล้ว หรือมีอาการเปลี่ยนแปลงไป เช่นอ่อนเพลีย น้ำหนักลด เบื่ออาหาร มีไข้ เป็นต้น

คาดว่าที่แพทย์ส่งทำ CT เพื่อเป็นการช่วยยืนยันการวินิจฉัยมากกว่าค่ะ
ทั้งนี้ เป็นสิทธิของผู้ป่วยที่จะสามารถปรึกษาแพทย์ท่านอื่น เพื่อขอความเห็นที่สอง หรือ second opinion ได้นะคะ

สวัสดีครับ ขอตอบสนับสนุน พญ.สุพิชชา แสงทองพราว ครับ เรื่อง การอยากไปพบแพทย์ท่านอื่นๆอีก โดยทั่วไป จะเรียกว่า second opinion ซึ่งสำหรับ ผู้ป่วยแล้วสามารถทำได้ครับ เนื่องจากเป็นสิทธิของผู้ป่วยและญาติเองครับว่าอยากจะรักษาที่ไหนดีครับ ซึ่งถ้าอยากไปรักษาจริงๆ ก็สนับสนุนให้ไปครับ จะได้เป็นการยืนยันการรักษาของแพทย์ท่านแรกครับ และถ้าจะไปรักษากับแพทย์ท่านอื่นจริงๆอยากให้นำข้อมูลการรักษาไปด้วยนะครับ ไม่อย่างนั้น การรักษาก็จะเสมือนเริ่มต้นการรักษาใหม่ครับ เพราะต้องเริ่มจาก ซักประวัติ ตรวจร่างกาย และทำการ x ray ปอดใหม่อีกครั้งครับ และอาจจะนัดการทำ CT chest ใหม่อีกครั้ง ครับ แต่สำหรับการจะรอ CT chest นั้นก็จะได้ไม่ต้องเริ่มกระบวนการรักษาใหม่ แค่กินยาฆ่าวัณโรค รอครับ และก็จะได้รักษาต่อเนื่องครับ

สวัสดีครับ เบื้องต้น ถ้าแพทย์ที่อื่นๆ วินิจฉัยว่าเป็น วัณโรคปอด สามารถกลับไปรักษากลับแพทย์ท่านแรกได้ครับ เพราะแพทย์ท่านแรก ออกใบนัดการตรวจไว้ให้เรียบร้อยแล้วครับ สามารถเข้ารับการรักษาได้ตามเดิมเลยครับ แค่ไปตามนัดตรวจให้ตรวนัดก็พอครับ