June 23, 2018 22:21
ตอบโดย
กันตณัฏฐ์
อยู่ตรีรักษ์ (แพทย์ทั่วไป)
(นพ.)
General physician
สวัสดีครับ
จากอาการที่เล่ามาดูเหมือนมีการเปลี่ยนแปลงของอารมณ์ค่อนข้างรวดเร็วครับ ซึ่งโดยปกติในโรคไบโพลาร์อารมณ์มักจะไม่เปลี่ยนกลับไปกลับมาเร็วขนาดนี้
ในเบื้องต้นอยากให้ลองสำรวจตัวเองดูก่อนครับว่าอารมณ์ที่เกิดขึ้นแต่ละช่วงนั้นเป็นจากสาเหตุใด มีปัจจัยอะไรที่มากระตุ้นให้เกิดอารมณ์ในช่วงนั้นชัดเจนหรือไม่ และการเปลี่ยนแปลงของอารมณ์ดังกล่าวส่งผลกระทบต่อการอยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคม การเรียน หรือการทำงานหรือไม่
ถ้าหากอารมณ์ที่เกิดขึ้นนั้นเกิดโดยที่ไม่มีเหตุกระตุ้นชัดเจน อารมณ์ยังคงอยู่ต่อเนื่องเป็นเวลานานโดยเฉพาะที่นานเป็นวันๆแม้สิ่งที่มากระตุ้นให้เกิดอารมณ์จะหายไปแล้ว หรืออารมณ์ดังกล่าวส่งผลกระทบต่อการอยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคม การเรียน หรือการทำงาน ถ้ามีอาการในลักษณะนี้ก็มีโอกาสที่จะเป็นอารมณ์ที่ผิดปกติ หรือเข้าข่ายที่จะเป็นโรคทางจิตใจได้มากขึ้นครับ
อาการของโรคไบโพลาร์หรือโรคอารมณ์สองขั้วนั้น ผู้ป่วยจะมีอาการแบ่งเป็น 2 ช่วง คือ
- ช่วงที่มีอารมณ์ขั้วบวก คือ ช่วงที่มีอารมณ์ร่าเริงหรือหงุดหงิดง่ายผิดปกติ
- ช่วงที่มีอารมณ์ขั้วลบ คือ ช่วงที่มีอาการในลักษณะเดียวกับโรคซึมเศร้า
อาการในช่วงอารมณ์ขั้วบวกนั้น จะต้องมีอารมณ์ที่ร่าเริงหรือหงุดหงิดมากผิดปกติอย่างต่อเนื่องเป็นเวลาอย่างน้อย 1 สัปดาห์ ร่วมกับต้องมีอาการร่วมอื่นๆอีกหลายอย่าง ได้แก่
- รู้สึกว่าตัวเองมีความสำคัญเหนือผู้อื่น
- ความต้องการนอนลดลง
- พูดมาก พูดเก่งขึ้นกว่าปกติ
- ความคิดแล่นเร็ว
- วอกแวกง่าย
- มีการลงมือ ลงทุน ริเริ่มทำอะไรหลายๆอย่างโดยไม่ได้คำนึงถึงผลตอบแทนให้ดี
- ใช้เงินเก่ง ซื้อของฟุ่มเฟือยมากขึ้น
ส่วนอาการในช่วงอารมณ์ขั้วลบ จะมีอาการ คือ มีอารมณ์เศร้าหดหู่หรือเบื่อหน่ายไม่อยากทำอะไรอย่างต่อเนื่องเป็นเวลาอย่างน้อย 2 สัปดาห์ ร่วมกับมีอาการร่วมหลายๆอย่าง ดังนี้
- รับประทานอาหารได้ลดลงหรือมากขึ้น
- นอนไม่หลับ หรือความต้องการนอนมากขึ้น
- ไม่มีสมาธิ
- กระสับกระส่ายหรือทำอะไรช้าลง
- อ่อนเพลียไม่มีแรง
- มีความรู้สึกโทษตัวเองบ่อยๆ หรือเห็นคุณค่าในตนเองน้อยลง
- เคยคิดหรือลงมือทำร้ายตัวเอง/ฆ่าตัวตาย
ทั้งนี้ผู้ป่วยที่เป็นโรคไบโพลาร์อาจจะมีอารมณ์ในช่วงขั้วลบด้วยหรือไม่ก็ได้ครับ
นอกจากโรคไบโพลาร์แล้ว หมอคิดว่าอาการที่คุณเป็นอยู่ยังอาจมีสาเหตุมาจากสาเหตุอื่นได้อีกครับ เช่น
- โรคซึมเศร้า
- มีปัญหาในการควบคุมอารมณ์
- โรคบุคลิกภาพผิดปกติแบบคนเจ้าอารมณ์(Cluster B Personality disorder)
ในเบื้องต้นอยากให้ลองทำแบบทดสอบ 9Q ตามลิงค์นี้ครับ เพื่อดูว่ามีโอกาสเป็นโรคซึมเศร้าหรือไม่
https://www.dmh.go.th/test/download/files/2Q%209Q%208Q%20(1).pdf
หากทำแล้วได้คะแนน 7 คะแนนขึ้นไปก็เข้าข่ายที่จะเป็นโรคซึมเศร้าได้ แนะนำให้ไปพบจิตแพทย์เพื่อประเมินอาการเพิ่มเติมครับ
แต่ถ้าทำแบบทดสอบแล้วได้คะแนนน้อยกว่า 7 คะแนน คำแนะนำของหมอ คือ ให้เริ่มจากการลองพยายามควบคุมอารมณ์ตัวเองดูก่อนครับ เช่น เมื่อมีเรื่องที่มากระทบจิตใจให้เกิดอารมณ์โมโหใ้ห้พยายามสูดลมหายใจเข้าลึกๆและผ่อนลมหายใจออกช้าๆยาวๆ ทำซ้ำไปซ้ำมาเรื่อยๆเพื่อให้อารมณ์ตัวเองผ่อนคลายลง หรือพยายามหลีกหนีจากสิ่งกระตุ้น หาสิ่งอื่นมาทำเพื่อเบี่ยงเบนอารมณ์ของตนเอง แทนที่จะแสดงอารมณ์หงุดหงิดโมโหออกมาต่อหน้าคนอื่น
ถ้าหากลองพยายามควบคุมอารมณ์ตัวเองในเบื้องต้นแล้วยังไม่ดีขึ้น ก็แนะนำว่าควรลองไปพบจิตแพทย์เพื่อปรึกษาและให้จิตแพทย์ช่วยประเมินอาการเพิ่มเติมว่ามีปัญหาโรคทางด้านจิตใจโรคใดหรือไม่ หรือว่าเป็นเพียงแค่การควบคุมอารมณ์ตัวเองที่ยังไม่ดีพอเท่านั้น เมื่อประเมินหาสาเหตุที่ถูกต้องได้แล้วจะได้มีแนวทางการแก้ไขที่เหมาะสมต่อไปครับ
ตอบโดยแพทย์ที่มีใบอนุญาต คำตอบของแพทย์เป็นการให้ความรู้และคำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา คุณควรพบแพทย์ที่สถานพยาบาลเพื่อให้แพทย์ตรวจทุกครั้ง หากคุณมีเหตุฉุกเฉินกรุณาโทรแจ้ง 1669
ทำเลสิกวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 25,500 บาท ลดสูงสุด 35%!!
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!
ตอบโดย
ศิรินทิพย์ ผอมน้อย (นักจิตวิทยาคลินิก)
อาการที่เล่ามาอาจเข้าข่ายภาวะซึมเศณ้ามากกว่าไบโพลาร์นะคะ
อาการเด่นของไบโพลาร์คือจะต้องมีอาการของระยะ แมเนียและซึมเศร้า สลับกัน
- อาการแมเนีย คือ อารมณ์สนุกสนานครึกครื้นรื่นเริงมากเกินปกติ พูดมาก มีเรี่ยวแรงมากเกินปกติ นอนน้อยลง หลงตัวเองคิดว่าตนเองเป็นผู้ยิ่งใหญ่หรือเป็นคนสำคัญ คิดเร็วเปลี่ยนเรื่องเร็ว ใช้เงินฟุ่มเฟือย อาการเหล่านี้ส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน และกระทบต่อสัมพันธภาพกับบุคคลรอบข้าง โดยอาการจะต้องเป็นต่อเนื่องนานกว่า 1 สัปดาห์
-อาการซึมเศร้า จะเบื่อหน่าย ท้อแท้ ซึม ขาดสมาธิ มีปัญหาการกิน และการนอน ทำอะไรช้าลง อ่อนเพลีย ไม่มีแรง รู้สึกไร้ค่า คิดถึงเรื่องความตายซ้ำๆ โดยจะต้องมีอาการต่อเนื่องนานกว่า 2 สัปดาห์
ถ้าอาการของคุณไม่มีอาการของระยะแมเนีย ก็อาจเข้าข่ายโรคซึมเศร้ามากกว่า และการที่จิตแพทย์จะวินิจฉัยว่าเป็นซึมเศร้านั้นคุณจะต้องมีอาการของโรคซึมเศร้านานต่อเนื่องเกินกว่า 2 สัปดาห์ ซึ่งอาจสำรวจอาการได้จากการทำแบบประเมินซึมเศร้าด้วยตนเองดังนี้ค่ะ
โดยให้สำรวจอาการภายในระยะ 2 สัปดาห์ที่ผ่านมารวมวันนี้มีอาการเหล่านี้มากน้อยเพียงใด โดยให้คะแนนแต่อาการดังนี้
ไม่มีเลย 0 คะแนน
มี 1-7วัน 1 คะแนน
มากกว่า 7 วัน 2 คะแนน
ทุกวัน 3 คะแนน
ลักษณะอาการในช่วง 2 สัปดาห์
1. เบื่อหน่าย ไม่สนใจอยากจะทำอะไร
2. ไม่สบายใจ ซึมเศร้า ท้อแท้
3. หลับยาก หลับๆตื่นๆ หรือหลับมากเกินไป
4. เหนื่อยง่าย ไม่ค่อยมีแรง อ่อนเพลีย
5. เบื่ออาหาร หรือ กินได้มาก กินจุบจิบตลอดเวลา
6. รู้สึกไม่ดีกับตัวเอง คิดว่าล้มเหลว หรือคิดว่าทำให้ตนเองและครอบครัวต้องผิดหวัง
7. ขาดสมาธิ เหม่อลอย ขี้ลืมบ่อย
8. ทำอะไรช้าลง กระสับกระส่าย อยู่นิ่งไม่ได้
9. คิดทำร้ายตัวเอง อยากตาย หรือตายไปจะดีกว่า
รวมคะแนน หากคะแนนรวมมากกว่า 7 คะแนนขึ้นไป ก็อาจเข้าข่ายโรคซึมเศร้า ซึ่งควรพบจิตแพทย์ เพื่อประเมินอาการอย่างละเอียด และวินิจฉัยโรคให้แน่ชัด จะได้วางแผนการรักษาด้วยวิธีที่เหมาะสมต่อไปค่ะ
ตอบโดยแพทย์ที่มีใบอนุญาต คำตอบของแพทย์เป็นการให้ความรู้และคำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา คุณควรพบแพทย์ที่สถานพยาบาลเพื่อให้แพทย์ตรวจทุกครั้ง หากคุณมีเหตุฉุกเฉินกรุณาโทรแจ้ง 1669
สวัสดีคับผมอยากสอบถามว่าโรคไบโพลาผมรู้สึกว่าช่วงนี้ผมอารมณ์แปรปรวนข้องข้างบ่อยมากกว่าเดี๋ยวก็รู้สึกเศร้าเดี๋ยวโกรธพอเวลาคุยกับเพื่อนก็คุยปกติดิอารมณ์ดีแต่ก็มีรำคาญพวกเพื่อนบ้างพอรำคาญก็จะอารมณ์เสียเลยแยกตัวออกมาพออยู่คนเดี๋ยวก็ดศร้าๆคิดแต่แง่ลบ อาการแบบนี้มันแย่มากไหมครับหรือเข้าข่ายเป็นโรคอะไรบางอย่างไหมครับ
ตอบโดยแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรคหรือการรักษา คุณควรพบแพทย์เพื่อรับการตรวจหากมีอาการน่ากังวล)