คือปกติทานยาคุมของพรีม มา1ปีกว่าคะเป็น21เม็ดหยุดยา7วัน เริ่มแผงใหม่ แต่เปลี่ยนกินมินิดอล28เม็ด กินมินิดอลวันที่23พฤษาคม จนถึงวันที่15มิถุนายน กินครบ24เม็ดแล้วหยุดยา7วัน ซึ่งยาเม็ดสุดท้ายตรงกับวันศุกร์ ซึ่งหยุดยามาครบ7วันแต่ ปจด.ไม่มาค่ะ อยากรุ้ว่าจะมีโอกาศท้องหรือไม่

ยาเม็ดคุมกำเนิด (combined oral contraceptives : COCs)
แต่ละเม็ดประกอบด้วย Estrogen และ Progestin ในยา 1 แผง อาจมี 21 เม็ด 24 เม็ด หรือ 28 เม็ด หากเป็นแบบ 21 เม็ด ให้รับประทานวันละ 1 เม็ด เป็นระยะเวลา 3 สัปดาห์และหยุด 1 สัปดาห์ เพื่อให้มีประจำเดือนออกมาเป็นปกติ หากเป็นแบบ 28 เม็ด ให้รับประทานติดต่อกันทุกวันเพื่อป้องกันการหลงลืม ซึ่ง 7 เม็ดสุดท้ายจะไม่มี ฮอร์โมน อาจเป็นแป้ง วิตามิน หรือธาตุเหล็กแทน
จริงๆควรรับประทานยาต่อเนื่องไม่ควรหยุดยาค่ะ โดยมีโอกาสตั้งครรภ์แม้รับประทานยาอย่างต่อเนื่องได้ประมาณ1%ค่ะ ถ้าอย่างไรแนะนำให้ไปปรึกษาสูตินรีแพทย์เพิ่มเติมค่ะ

ยาคุมทั้งสองชนิดอตกต่างกันในเรื่องชนิดฮอร์โมน ปริมาณฮอร์โมนในแต่ละเม็ดและวิธีรับประทานค่ะ
1. พรีม แต่ละเม็ดจะประกอบด้วยตัวยา Cyproterone acetate 2 มิลลิกรัม + Ethinylestradiol 0.035 มิลลิกรัม เท่ากันทุกเม็ด
เป็นชนิด 21 เม็ด คือทานติดต่อกัน 21วันและเว้นยา 7วัน ประจำเดือนจะมาในช่วงที่หยุดยา
2. Minidoz แต่ละเม็ดจะประกอบด้วยตัวยา Ethinylestradiol 0.015 มิลลิกรัม + Gestodene 0.060 มิลลิกรัม
เป็นชนิด 28 เม็ด โดยมีตัวยา 24 เม็ด และ 4เม็ดสุดท้ายเป็นเม็ดแป้ง
วิธีการทานคือทานต่อเนื่องจนครบ28เม็ดและเริ่มแผงต่อไปได้เลยโดยไม่ต้องหยุดยา

จากการเปลี่ยนยี่ห้อยาคุมกำเนิด อาจส่งผลให้ประจำเดือนคลาดเคลื่อนได้ค่ะ แต่จะดีขึ้นเมื่อใช้ต่อเนื่อง
โดยการใช้ในแผงแรกของย่ห้อใหม่แนะนำใ้ห้ใช้ถุงยางร่วมด้วย

จากที่เล่ามาน่าจะมีการใช้ยา Minidoz ผิดน่ะค่ะ แนะนำให้ทานแผงใหม่และคุมกำเนิดด้วยถุงยางร่วมด้วยในช่วงแผงแรกค่ะ

พิจารณาโอกาสในการตั้งครรภ์ดังนี้นะคะ

1. ต่อยาคุมถูกต้องหรือไม่ นั่นคือ ในแผงก่อนที่ใช้ "พรีม 21" มีการรับประทานต่อเนื่องทุกวัน ไม่เคยลืมรับประทานยาติดต่อกันตั้งแต่ 3 วันขึ้นไป โดยเฉพาะใน 7 เม็ดสุดท้ายของแผง + มีการเว้นว่าง 7 วันก่อนใช้ "มินิดอซ"

ถ้าไม่ลืมรับประทานยาคุมในแผงก่อนเลย และต่อแผงยาตามกำหนด ถือว่ามีผลคุมกำเนิดต่อเนื่องนะคะ

2. รับประทานมินิดอซตรงเวลาสม่ำเสมอหรือไม่ เนื่องจากเป็นยาคุมที่มีฮอร์โมนต่ำมาก หากรับประทานไม่ตรงเวลา จะมีผลลดประสิทธิภาพของการป้องกันการตั้งครรภ์ได้ง่าย โดยเฉพาะหากลืมรับประทานติดต่อกันตั้งแต่ 2 วันขึ้นไป

ถ้ารับประทานมินิดอซตรงเวลาสม่ำเสมอ ก็ถือว่ามีประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดได้ดีค่ะ

3. ไม่มีเพศสัมพันธ์ในช่วงที่หมดผลในการคุมกำเนิดจากยา เนื่องยามินิดอซเป็นยาคุมสูตร 24/4 หมายถึงให้รับประทานฮอร์โมน 24 วัน + รับประทานเม็ดแป้ง 4 วัน หากผู้ถามจะไม่รับประทานเม็ดแป้ง ก็ต้องใช้การเว้นว่าง 4 วันแทนนะคะ ไม่ใช่เว้นว่าง 7 วัน

ดังนั้น หากผู้ถามต่อยาคุมแผงใหม่ช้ากว่ากำหนด ก็มีโอกาสตั้งครรภ์ได้ หากมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ใช้ถุงยางในช่วงที่ยาคุมไม่มีผลคุมกำเนิดแล้ว

แต่ถ้ายังไม่มีเพศสัมพันธ์ หรือมีแต่ใช้ถุงยางร่วมด้วย ก็มีความเสี่ยงน้อยค่ะ

จึงให้พิจารณาตามนี้นะคะ หากใช้ถูกต้องทุกข้อ มีโอกาสตั้งครรภ์น้อยมากค่ะ คือไม่ถึง 1% แต่เนื่องจากยาคุมยี่ห้อนี้มีเม็ดยาฮอร์โมน 24 เม็ด ประจำเดือนมักจะมาหลังใช้เม็ดยาฮอร์โมนหมด 2 - 3 วัน จึงอาจดูว่ามาช้ากว่าเวลาที่รับประทานพรีม โดยเฉพาะการใช้ในแผงแรก ๆ วันที่ประจำเดือนมาอาจคลาดเคลื่อนไปจากนี้ได้ค่ะ

***แก้ไขคำแนะนำในการต่อแผงยาคุมนะคะ เนื่องจากนับวันผิดในทีแรกค่ะ***

หากผู้ถามเริ่มใช้มินิดอซในวันที่ 23 พฤษภาคม ก็จะต้องต่อแผงใหม่ในวันที่ 20 มิถุนายนนะคะ ซึ่งหากยังไม่ได้ต่อแผงใหม่ แสดงว่าต่อยาคุมมินิดอซช้าไป 1 วันค่ะ ซึ่งตามแนวทางการคุมกำเนิดขององค์การอนามัยโลก (WHO) ปี. ค.ศ.2016 ถือว่ายังมีผลคุมกำเนิดได้ค่ะ

แนะนำทางเลือกให้ปฏิบัติ 2 แนวทาง ดังนี้นะคะ...

1. ไม่รอให้ประจำเดือนมา

ก็ให้เริ่มใช้ยาคุมแผงใหม่ในวันนี้เลยค่ะ โดยรับประทานโดยเร็วที่สุดที่ทำได้ 1 เม็ด และรับประทานในเวลาปกติอีก 1 เม็ด ซึ่งหมายถึงว่าในวันนี้ (21 มิถุนายน) จะต้องรับประทานเม็ดยาฮอร์โมนรวมทั้งหมด 2 เม็ดค่ะ

ถ้าแยกเวลารับประทานไม่ทัน ก็ให้รับประทานพร้อมกัน 2 เม็ดในเวลารับประทานยาคุมปกติเลยนะคะ หากอาเจียนภายใน 2 ชั่วโมงหลังรับประทานยา ให้รับประทานซ้ำอีกรอบ (แต่ถ้าไม่อาเจียน หรืออาเจียนหลังจาก 2 ชั่วโมงไปแล้ว ไม่มีปัญหาค่ะ)

ตั้งแต่วันที่ 22 มิถุนายนเป็นต้นไป ให้รับประทานต่อวันละ 1 เม็ดตามปกติไปจนหมดแผงค่ะ

และถ้าจะไม่รับประทานเม็ดแป้ง 4 เม็ดสุดท้าย ให้แกะทิ้งวันละเม็ดได้ค่ะ แต่เมื่อหมดแผงแล้วต้องต่อยาคุมแผงใหม่ในวันถัดไป ห้ามเว้นว่างมากกว่า 4 วันนะคะ

การต่อแผงยาคุมมินิดอซช้าไป 1 วัน ยังมีผลคุมกำเนิดได้ค่ะ จึงยังไม่จำเป็นต้องใช้ถุงยางร่วมด้วย และไม่จำเป็นต้องรับประทานยาคุมฉุกเฉินเพิ่มหากมีเพศสัมพันธ์หลั่งในไปแล้วนะคะ

หากเริ่มยาคุมมินิดอซแผงใหม่ในวันนี้ และไม่มีประจำเดือนมาใน 1 - 2 เม็ดแรกของแผง ก็น่าจะไม่มีประจำเดือนมาในเดือนนี้แล้วค่ะ ซึ่งถ้าไม่มีการตั้งครรภ์ ประจำเดือนจะมาในช่วงเม็ดแป้งของแผงใหม่เองนะคะ (ประจำเดือนมักจะมาในช่วงที่ใช้เม็ดที่ 27 - 28 ของแผงมินิดอซค่ะ)

อย่างไรก็ตาม หากที่ผ่านมา มีการต่อแผงยาคุม (จากพรีมเป็นมินิดอซ) ไม่ถูกต้อง หรือมีการลืมรับประทานเม็ดยาฮอร์โมนของมินิดอซติดต่อกันตั้งแต่ 2 วันขึ้นไป ถ้าไม่มีประจำเดือนมาเลย แนะนำให้ตรวจการตั้งครรภ์ในตอนเช้าหลังตื่นนอนของวันพรุ่งนี้ หรือห่างจากวันที่มีเพศสัมพันธ์ครั้งล่าสุดอย่างน้อย 14 วันด้วยนะคะ

และเนื่องจากไม่มีวิธีคุมกำเนิดใดที่จะสามารถป้องกันการตั้งครรภ์ได้ 100% ดังนั้น ต่อให้ใช้มินิดอซต่อไปได้ถูกต้องและเหมาะสม แต่ถ้าหมดแผงใดแล้วไม่มีประจำเดือนมา ควรทดสอบการตั้งครรภ์ทางปัสสาวะในตอนเช้าหลังตื่นนอน ของวันที่จะต่อยาคุมแผงใหม่ หากผลตรวจเป็น 1 ขีดคือไม่ตั้งครรภ์ จึงต่อแผงยาคุมได้ค่ะ

2. รอให้ประจำเดือนมาก่อน

หากผู้ถามต้องการให้ประจำเดือนมาก่อนจึงค่อยเริ่มใช้ยาคุมแผงใหม่ ก็สามารถทำได้ค่ะ แต่ตั้งแต่วันนี้ไปจนกว่าประจำเดือนจะมา จะต้องใช้ถุงยางอนามัยร่วมด้วยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์นะคะ

และเมื่อประจำเดือนมาแล้ว ให้เริ่มรับประทานยาคุมภายใน 5 วันแรกของการมีประจำเดือน (ถือเป็นการใช้ "ยาคุมแผงแรก" ครั้งใหม่) ซึ่งถ้าใช้ทันช่วงเวลาดังกล่าว จะถือว่ามีผลคุมกำเนิดได้ตั้งแต่เม็ดแรกที่รับประทานค่ะ